ÇHD Hapishane Komisyonu, Y ve S tipi cezaevlerine dair raporunu hazırladı, bu cezaevlerinin mimari farklılıkları nedeniyle sosyal izolasyonu, tecridi ve hak gasplarını artırdığını açıkladı.
Türkiye burjuvazisi, yönetebilmek için her geçen gün yeni baskı araçlarına ihtiyaç duyuyor. Ve her geçen gün, bu nedenle yeni tipte cezaevleri açıyor.
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre Türkiye’de 1 Haziran 2023 tarihi itibariyle 282 kapalı ceza infaz kurumu, 93 müstakil açık ceza infaz kurumu, 4 çocuk eğitimevi, 11 kadın kapalı, 8 kadın açık, 9 çocuk kapalı ceza infaz kurumu olmak üzere toplam 407 ceza infaz kurumu var.
2022 yılı içerisinde 22 yeni cezaevi açılırken, 2023 yılı içinde de 20 yeni cezaevi açılması planlandı...
Adalet Bakanlığı’nın verilerine göre 16 tane Yüksek Güvenlikli, 4 adet Y Tipi, 6 adet S Tipi hapishane bulunmakta.
ÇHD’nin raporuna göre:
-Yüksek güvenlikli ve Y tipi cezaevleri diğer cezaevlerinden farklı olarak 3 katlı inşa edilmiştir. 3 katında da hücreler bulunuyor. 2. katta bütün katların kullandığı havalandırma alanı var.
-Y Tipi cezaevlerinin diğer tiplerden farkı burada ortaya çıkıyor: Hücreye ait havalandırma olmadığı için mahpuslar hücrelerinden gardiyan tarafından çıkarılarak 2. katta bulunan havalandırma alanına götürülüyor.
-Havalandırma hakkı 1,5 saat olarak kullandırılıyor. Mahpuslar günün 22,5 saatini hücrede geçiriyor.
-Diğer hapishanelerde ise havalandırma hakkı, ağırlaştırılmış müebbet hükümlüsü olanların dışındaki mahpuslar için, sabah sayımında havalandırma kapısının açılması ve akşam sayımında kapatılması şeklinde uygulanıyor. Y tipi cezaevleri kanuna aykırı olarak mahpusların havalandırma hakkını kısıtlıyor.
-Antalya yüksek güvenlikli cezaevindeki mahpuslar havalandırma alanını “Hitler’in Fırını” diye tarif ediyor. Havalandırma alanının hücreyle doğrudan bağı olmadığı için yağmurdan, güneşten korunacak herhangi bir alanı yok.
-Yüksek güvenlikli cezaevlerinin pencerelerinde demir parmaklığın yanı sıra güneş ışığına izin vermeyecek şekilde sık örülmüş tel örgü bulunuyor. Bu örgü hava akışının da önüne geçiyor.
-Adalet Bakanlığı, bu konudaki itiraz dilekçelerine verdiği yanıtta, tel örgünün firar girişimlerinin engellenmesi için bir zorunluluk olduğundan bahsetti. Oysa, pencerelerin önünde bulunan alan hapishane içi bir alan ve bu alandan dışarı çıkma imkanı yok.
-Hücre kapıları sadece elektronik olarak açılmak üzere tasarlanmış. Acil durumlarda kapının elektronik aksamında yaşanabilecek bir sorun mahpusların hücrede kilitli kalmasına yol açabilir.
Ziyaret edilen cezaevlerine dair bilgiler de özetle şöyle:
-S Tiplerinin ayırt edici özelliği hücrede kamera bulunmasıdır.
-İşkence sıklıkla yaşanıyor ve konuyla ilgili herhangi bir soruşturma açılmıyor.
-Mektup yasaklamaları sistematik şekilde devam ediyor.
-Kitap, gazete ve dergi alımı neredeyse durdurulmuş.
-Sohbet hakkı hiç bir şekilde uygulanmamaktadır. Ayrıca mimari yapıda buna ilişkin hiçbir bölüm yok.
-Tutsaklara radyo verilmiyor, kantinde satılmıyor.
-6 tekli hücrenin bulunduğu hapishane koridorunu tutsakların temizlemesi isteniyor.