İSİG Meclisi’nin hazırladığı rapora göre 2024 yılının ilk 6 ayında en a 878 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Rapora göre havaların ısınıp tarım alanındaki çalışmanın da artmasıyla birlikte Haziran ayında tarım iş kolundaki ölümlerin tüm iş cinayetlerindeki oranı yüzde 30’a yaklaştı.

İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Meclisi’nin hazırladığı rapora göre 2024 yılının ilk 6 ayında 878 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Raporda Ocak ayında en az 161 işçi, Şubat ayında en az 149 işçi, Mart ayında en az 124 işçi, Nisan ayında en az 165 işçi, Mayıs ayında en az 142 işçi ve Haziran ayında en az 137 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybettiği belirtildi.

2024 yılının ilk altı ayında iş cinayetlerinin istihdam biçimlerine göre dağılımında 757 ücretli (işçi ve memur) ve 121 kendi nam ve hesabına çalışan (çiftçi ve esnaf) hayatını kaybetti. Yani ölenlerin yüzde 86’sını ücretliler yüzde 14’ünü ise kendi nam ve hesabına çalışanlar oluşturuyor. Son iki yıldır kendi nam ve hesabına çalışanlardaki ölüm oranlarının düştüğünü bunun nedeninin ise çiftçi ve esnafların da ücretliler ordusuna katılışında artış olduğu belirtildi.

“Kendi nam ve hesabına çalışanlar”ın içinde çiftçilerin oranı yüzde 75-80 civarında ve ölen çiftçilerin büyük bir çoğunluğunun ise 50 yaş üstü olduğuna dikkat çekildi.

Raporda genç işçi ölümlerinin yüzde 90’dan fazlasını ücretliler oluşturduğu, bu durumun geçmiş yıllara göre bugün gençlerin ücret dışında bir gelir (iş) sahibi olmadığını ve yaşamak için çalışmak (İSİG tabiriyle çalışmak için yaşamak) zorunda oldukları ifade edildi. 

2024 yılının ilk altı ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle: İnşaat, Yol işkolunda 224 işçi; Tarım, Orman işkolunda 141 emekçi (51 işçi ve 90 çiftçi); Taşımacılık işkolunda 103 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 63 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 49 işçi; Metal işkolunda 45 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 41 emekçi; Madencilik işkolunda 40 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 24 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 18 işçi; Enerji işkolunda 16 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 15 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 14 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 13 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 12 işçi; Ağaç, Kâğıt işkolunda 24 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 11 işçi; Banka, Finans, Sigorta işkolunda 1 işçi; Elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 36 işçi hayatını kaybetti.

İş cinayetlerinin toplam yüzde 53 oranında ve 468 işçi ölümüyle inşaat, tarım ve taşımacılık iş kolunda gerçekleştiği belirtilen raporda bu iş kollarında uzun çalışma saatleri, yoğun çalışma, sigortasız çalışma ve her türlü kuralsızlığın hakim olduğu ve sendikal örgütlenmenin ise yok denecek düzeyde olduğu vurgulandı.

İşçi ölümlerinde ilk sırada yer alan inşaat iş kolunda, yılbaşından itibaren 11 deprem bölgesinde inşaat faaliyetlerinin hızlanması nedeniyle ölümlerin de arttığı ifade edilen raporda bölgede en az 49 inşaat işçisinin iş cinayetinde hayatını kaybettiği belirtildi. Türk inşaat şirketlerinin yurt dışında yaptıkları işlerde de iş cinayetlerinde ise 9 işçi yurt dışında inşaatlarda iş cinayetinde hayatını kaybetti.

Bu yıl İliç Anagold madencilikte yaşanan işçi katliamının hatırlatıldığı raporda ülke genelinde madenlerde iş cinayetlerinin yaşanmaya devam ettiğine dikkat çekildi.

Şoförlerin ölümü trafik kazası olarak görüldüğüne işaret edilen raporda, yoğun aşırı-fazla-yoğun çalıştırma, araçların bakımının yetersizliği ve yol sorunlarının birçok şoförün (tır, kamyon, servis minibüsü, taksi vd.) ölümüne yol açtığı belirtilen raporda bu dönemde 98 şoförün iş cinayetinde yaşamını yitirdiği aktarıldı.

Pandemi ile birlikte kitleselleşen bir meslek olan moto kuryelerin de güvencesiz bir şekilde çalıştırıldığı, ve iş yetiştirme baskısının bir sonucu da iş cinayetlerinin olduğu belirtilen rapora göre bu dönem en az 26 moto kurye iş cinayetinde hayatını kaybetti.

Moto kuryeler gibi sendikal hareket ve ağların çalışmaları deniz işçilerinin hak mücadelesini ve ölümlerini de görünür kıldığı ifade edilen raporda, gemi işçilerinin ölümünün ise deniz kazası değil iş cinayeti olduğu vurgulanarak bu dönemde 16 gemi işçisinin iş cinayetinde yaşamını yitirdiği belirtildi.

31 Mart yerel yönetim seçimlerinin de yapıldığı bu dönemde belediyelerdeki iş cinayetleri gündem olmadığına dikkat çekilen raporda en az 27 belediye işçisinin iştirak şirketleri ve belediyenin taşeron iş verdiği firmalarda iş cinayetlerinde hayatını kaybettiği ifade edildi.

2024 yılının ilk altı ayında iş cinayetlerinin sektörlere göre bakıldığında 303 sanayi sektörü işçisi, 227 inşaat sektörü işçisi, 207 hizmet sektörü işçisi ve 141 tarım sektörü işçisi hayatını kaybetti.

Raporda sanayi işkollarındaki ölümler ilk sıralarda olmasa da (taşımacılık hariç) sanayinin çok farklı işkollarında (maden, metal, enerji, tekstil, kimya, gıda, tersane, çimento, ağaç, sanayi taşımacılığı vd.) olduğu vurgulanarak sektörül olarak en fazla ölümün sanayide olduğu vurgulandı. Benzer bir durumun farklı işkollarına yayılan (konaklama, sağlık, ticaret/büro/eğitim, belediye/genel işler, basın, banka, iletişim, hizmet taşımacılığı) hizmet sektörü içinde geçerli olduğu da kaydedildi. Sanayi ve hizmet sektöründe sendikasızlaştırmanın sonuçlarının ortaya çıktığı ve genç işçi ölümlerinin yoğunlaştığı belirtildi.

2024 yılının ilk altı ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle:

Ezilme, Göçük nedeniyle 175 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 169 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 133 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 111 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 65 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 40 işçi; İntihar nedeniyle 38 işçi; Şiddet nedeniyle 31 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 28 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 23 işçi; Diğer nedenlerden dolayı 65 işçi hayatını kaybetti.

2024 yılının ilk altı ayında iş cinayetlerinin cinsiyetlere göre dağılımı şöyle: 33 kadın işçi ve 845 erkek işçi hayatını kaybetti. Kadın işçiler tarım, eğitim, ticaret, metal, gemi, sağlık, konaklama, güvenlik ve genel işler işkollarında çalışıyorlardı.

2024 yılının ilk altı ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle:

14 yaş ve altı 13 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 20 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 175 işçi, 30-49 yaş arası 361 işçi, 50-64 yaş arası 215 işçi, 65 yaş ve üstü 52 işçi, Yaşı öğrenilemeyen 42 işçi hayatını kaybetti.

Yine yılın ilk altı ayında 33 çocuk işçinin iş cinayetlerinde hayatını kaybettiği belirtilen raporda, özellikle sanayide meydana gelen çocuk işçi ölümleri dikkat çekildi. Çocuk işçi ölümlerinin yarısından fazlasının meydana geldiği sektörün tarım olduğunu düşününce (sadece Haziran ayında altı ölüm) bu yıl çocuk işçi ölümlerinde büyük bir artışın meydana geldiği vurgulandı.

“MESEM’i son dönemde ön plana çıkaran çocuk işçiliğini mesleki eğitim adıyla pazarlayarak “bir gün okulda dört gün işyerinde” diyerek “öğrenci” adıyla kitleselleştirmesi, eğitim ile sanayiyi içiçe geçirmesi (her işkoluna dönük MESEM faaliyetleri ve OSB’lerin içine taşınan meslek liseleri) ve böylece çocukların devlet eliyle ucuz işgücü olarak işgücü pazarına fırlatılmasıdır” denilenerek Bu durumun özellikle mevsimlik tarımda sıkça meydana gelen çocuk işçi ölümlerini şehir içine taşımakta olduğu ve görünür kıldığı belirtilerek “MESEM’li çocuklar 81 şehirde 922 ilçededir, her ailenin bir üyesidir ya da tanıdığımız bir çocuktur” denildi.

Bir yandan emekli olamama, EYT ve emeklilikte adalet tartışmaları yapılırken diğer yandan 50 yaş ve üzeri yaş grubunda iş cinayetlerinde ölenlerin oranının neredeyse üçte bir düzeyine olduğu belirtilen raporda bu yaş grubunun emeklilik hakkını alabilse de çalışmaya devam ettiği ve bu güvencesizlik kıskacı altında olmaya devam ettiği vurgulandı.

2024 yılının ilk altı ayında en az 33 mülteci/göçmen işçi hayatını kaybetti. 19 işçi Suriyeli; 6 işçi Afganistanlı; 3 işçi İranlı; 2 işçi Rusyalı; 1’er işçi Cezayirli, Gürcistanlı, Iraklı, Sudanlı, Ukraynalı ve Türkmenistanlı işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. İş cinayetlerinde ölen göçmen/mülteci işçilerin geldikleri ülkelere göre dağlımına bakıldığında ise yüzde 70’i Suriyeli ve Afganistanlı. Yani ölümlerin neredeyse dörtte üçü mülteci konumuna gelen işçilerden oluşması ‘savaşların milyonlarca insanı yerinden yurdundan etmesi yanında işçileştirdiği’ni de gösteriyor.

2024 yılının ilk altı ayında iş cinayetlerinde ölenlerin 13’ü (yüzde 1,48) sendikalı işçi, 865’si ise (yüzde 98,52) sendikasız. Sendikalı işçilerin 3’ü metal, 3’ü sağlık, 2’si maden, 2’si enerji, 1’i kimya, 1’i tekstil, 1’i belediye iş kolunda çalışıyordu…

Raporda 2024 yılının ilk altı ayında Türkiye’nin 78 şehrinde ve yurtdışında on üç ülkede (kısa vadeli çalışmak için gidilen veya Türkiye menşeili şirketlerde çalışan) iş cinayeti gerçekleştiği belirtildi.

Raporun tamamına ve grafiklere ulaşmak için tıklayınız.

https://www.isigmeclisi.org/21047-2024-yilinin-ilk-alti-ayinda-en-az-878-isci-hayatini-kaybetti