Donbass komünistleriyle yaptığımız röportaj serisine devam ediyoruz. Eski Odessa Bölgesel Meclisi milletvekili, Borotba Birliği'nin koordinatörü ve Odessa Sendikalar Odası'nın hayatta kalan üyesi Aleksey Albu ve Lugansklı komünistlerin lideri ve Lugansk Bölgesel Meclisi milletvekili Maksim Çalenko ile Cumhuriyetteki durum, Ukrayna'daki geçmiş ve gelecek komünist hareket, uluslararası dayanışma ve ABD emperyalizmi hakkında konuştuk.

Jane Letova: Cumhuriyetteki komünistlerin şu anki durumları nedir ve nasıl bir gelecek görüyorsunuz?

Maksim Çalenko: 2014 Sıkıyönetim Kanunu kararına göre Lugansk Halk Cumhuriyeti içindeki tüm siyasi partilerin profesyonel aktiviteleri Mayıs'tan bu yana durduruldu. Bu, genel anlamda oldukça objektif bir karardı. Bu bağlamda bu bölgede faaliyet yürüten Ukrayna Komünist Partisi'nin birimleri, geçici bir süre faaliyetlerini askıya aldılar. Birimlerini korudular, bunlar kaybolmadılar, fakat herhangi bir sistematik siyasal bir kitle faaliyeti sürdürmediler.

Aleksey Albu: Eklemek isterim ki, savaştan önce burada siyasal faaliyetlerle ilgilenen ve buraya sonradan gelen, diyelim, benim gibi komünistlerin hemen hemen hepsi Ukraynalı neo-faşistlere ve Banderaizme karşı devlet mülkiyetinin kalan kısmını ve diğer şeyleri korumak için mücadeleye katıldılar. Ve bir çok komünist, Lugansk Halk Cumhuriyeti'nde değişik zamanlarda görevler, anahtar görevler aldılar. Bazıları kamu hizmetinde kaldı, bazıları ayrıldı; bazıları Halk Milislerinde hizmet verdi, bazıları hizmetten ayrıldı ama söylemeliyim ki, hemen hemen komünistlerin tamamı kayıtsız kalmadılar; herkes Ukrayna cuntasına karşı mücadele sürecine dahil oldu. Ben Borotba Birliği'ni temsil ediyorum; bizim burada, Lugansk Halk Cumhuriyeti topraklarında bir hücremiz var. Oldukça küçük; kimileri benimle birlikte Odessa'dan geldiler, kimileri yerel gençlik, işçi gençlik, sadece LHC'de değil, genelde daha iyisi için varolan kuruluşları değiştirmek isteyen, adalet yanlısı öğrenci gençler... Fakat Marksizm'in söylediği gibi 2014 yılına kadar mümkün olan bir çok iş savaş koşullarından dolayı artık mevcut değil. Çünkü bir çok iş, nasıl diyelim, bizim ortak düşmanlarımıza katkıda bulunuyor. Bu nedenle, bugün LHC'deki sol örgütlenmelerin faaliyetleri, savaş önceki faaliyetlerden farklıdır.

Maksim Çalenko: Aynı zamanda Aleksey'in katılım konusunda söylediklerini de dışarıda tutmuyoruz; bizim komünistlerimiz cumhuriyetin yönetimine de katıldılar. Halk Konsey'inde partimizin üyesi olan belli sayıda milletvekili var. Şehirlerin ve bölgelerin yönetiminde komünist olan belediye vekillerimiz var. Bunda bir problem görmüyoruz ve bugün yapılarımız Cumhuriyetin ayağa kalkmasıyla ilgileniyor, böylece gelişiyor ve güçleniyor. Klasik anlamda bugün tabii ki komünistlerin çalışma yapması çok zor. Burada LHC'de sosyalist sistem yok, komünizm yok, yönelim kapitalizme doğru, daha gaddar, zor. Fakat aynı zamanda burada halk Ukrayna neo-faşizmine karşı dövüşmek için ayağa kalkmış durumda ve biz şüphe götürmez bir şekilde bunda birleşmiş durumdayız. Ve biz, 2013-2014 olaylarında aktif katılımcılardık da. İnsanlar alanlara çıktığında biz sadece bu yürüyüşlere katılmıyor, aynı zamanda onları örgütlüyoruz da. Her şey Komünist Parti'nin bölgesel komitesinin aparatları aracılığıyla yapılıyordu; bizim araçlarımız, teçhizatları, çeşitli malzemeleri ve diğer şeyleri getiriyordu... Bu nedenle Komünist Partisi'nin birimleri burada sürecin içindeydi.

Aleksey Albu: Sol hareketin geleceği hakkında konuşurken öncelikli olarak amaçları belirlemek gerekiyor. Lugansk Halk Cumhuriyeti'ndeki otoriteleri devirmek gibi bir amacımız yok; çünkü bu bizim bakış açımıza göre yanlış olurdu. Bugün amaç, Ukrayna'daki varolan hükümeti devirmektir. Bu nedenle, buradaki solun büyük çoğunluğu, bugün Ukrayna'da kurulu rejime karşı silahlı, istihbari ya da diplomatik mücadelenin içine girmiş durumdadır. Gerici rejim, Bandera rejimi, aşırı sağ, neoliberal kapitalist bir rejimdir. Koşulların Kiev cuntasının lehine gelişmeyeceğini düşünüyoruz ve biz, Odessa'nın, Harkov'un, Kiev'in yerlileri Ukrayna topraklarına dönmeyi başaracağız ve kendi evimizde sınıf mücadelesini sürdüreceğiz.

Maksim Çalenko: Başka bir önemli nokta daha var: şu anda Ukrayna'da pratik olarak bir komünist hareket mevcut değil. Bu birçok nedenden dolayı böyledir. Bir yandan otoriteler onu öldürmek için her şeyi yaptılar, diğer yandan Komünist Partisi'nin kendisi özel olarak da Komünist Parti lideri Petro Simonenko, düşüncemize göre, Maidan'daki olaylardan sonra iktidara gelen ulusalcı kampın temsilcileri ile hemfikir olup Lugansk bölgesinde partiyi kuşattı. Bunu tartışmak zor; çünkü 2014'te Verkhovna Rada'ndaki Komünist Parti grubu, Turchinov'un devlet başkanlığı görevine atanmasını oyladı ve bazı istisnalar dışında grubun çoğunluğu onun için oy verdi. Bu nedenle biz durumu anlayanlar, gelecekte Ukrayna'da sol hareketi geliştirmeye hazırız... Buradaki örgütlerimizi muhafaza ettik, halkı koruduk, personeli elimizde tuttuk; Ukrayna'da Komünist Partisi'ni şu ya da bu şekilde restore etmeye hazırız; fakat tabii ki, bu eski Komünist Partisi olmayacak; başka bir şey olacak. Fakat bu konuyla ilgilenmeye "diğer" tarafta hazırız. Bugün burada her şeyin aşağı yukarı iyi olmasının temel nedeni budur.

Jane Letova: Burada askeri ihtilafın sona ermesi için neyin gerekli olduğunu düşünüyorsunuz?

Maksim Çalenko: Minsk anlaşmalarını uygulamak gerekiyor. Öncelikle Ukrayna bunu yapmalı; çünkü onlar bu süreci sabote ediyorlar. LHC ve DHC (Donetsk Halk Cumhuriyeti) cephesinden herkes, askeri teçhizatın geri çekilmesi de dahil olmak üzere Minsk görüşmeleri sırasında birden fazla kez kanıtlandığı gibi, herkes bu yönde davranmaya hazır. Bizim tarafımız her zaman askerlerini geri çekti, her zaman müzakereler sırasında alınan kararlara bağlı kaldı. Ukrayna tarafına gelince, onlar sadece yapıyorlarmış görüntüsü yaratmaya çalıştılar ve sıklıkla görüntü dahi yaratmadılar. Problemin çözümü var: Minsk anlaşmaları ve öncelikle bunların uygulanması.

Aleksey Albu: Ukrayna tarafının uzlaşma yolunu izlemek istemediği, Minsk görüşmeleri çerçevesinde ulaşılan anlaşmaları her yolla sabote ettikleri konusunda Maksim’le tamamıyla hemfikirim. Tek bir siyasi tutsağı serbest bırakmadılar (röportajın yapıldığı an itibarıyla- Editör). Yüze yakın siyasi tutsak, şu anda Ukrayna zindanlarında kalmaktadır. Ve 2015 baharında salıverileceği varsayılan insanlar hala zindandalar. Ağır silahlarını ve yasaklanmış silahlarını cephe hattından tamamıyla geriye çekmediler. Verkhovna Rada ülkenin Anayasası'nı değiştirmedi. Daha kesin olarak Verkhovna Rada değişiklikleri oyladı fakat onaylanmadı. Şimdi parlamentonun yeni bileşimi seçildi; bazı sağlıklı unsurların ortaya çıkacağı ve Ukrayna'nın eski hükümeti tarafından alınan yükümlülükleri yerine getirmek için uğraşacağı umudu var.

Jane Letova: Sınıf bilinci ile ilgili durum nedir? Var mı, savaş sırasında değişti mi?

Maksim Çalenko: İnsanlar bununla ilgili değiller bir yandan çünkü başka problemler var. Savaş insanların kafasına başka problemler koyuyor. Aynı zamanda Donbass her zaman çok sol oldu- anladığımız gibi çok miktarda endüstri, çok miktarda proleter var. Bu nedenle burada sol kanat bakışa sahip insanlara, sosyal adalet isteyen insanlara sahipsiniz. Verili duruma gelince, ne tür bir toplum inşa etmeyi istersiniz diye sorarsanız, insanların çoğu "Biz öncelikle savaşın bitmesini istiyoruz. Savaş bitince onu o zaman hesaplayacağız" diyor. Fakat herhangi bir durumda bu tüm problemler çözüldüğünde sol siyasi gücün burada baskın çıkacağını düşünüyorum.

Aleksey Albu: İşin gerçeği sol düşünceler bu bölgede güçlü. Fakat sınıf bilinci hakkında konuşuyorsak Lenin tarafından "Ne Yapmalı?" kitabında ortaya konan sınıf bilincinin bir yerden gelmediği, proletaryanın kendi başına sınıfından da edinmediği, sadece dışarıdan götürülebildiği tezlerini hatırlarız. Zira, bugün Komünist Parti, daha önce söylediğimiz gibi, diğer amaçlara ve hedeflere yoğunlaşıyor; şimdi hiç kimse pratik olarak, komünistlerin olması gerektiği biçimde, sınıf mücadelesinin ajitasyonuyla haşır neşir olmuyor. Fakat bir kez daha söyleyelim, bu savaş durumundan kaynaklı. Çünkü tüm toplumsal meseleler, insanların hayatlarını kurtarmak istedikleri gerçeğiyle karşılaştırıldığında bir dereceye kadar tali bir yer tutar. Bir anlamda insanlar şimdi sınıf mücadelesiyle ilgili değiller. Fakat sadece en temel problemlerini -nasıl hayatta kalacaklarını, çocuklarını nasıl besleyeceklerini, evlerini nasıl onaracaklarını- çözmeye çalışıyorlar. Bu nedenle sınıf mücadelesinden uzaklar. Fakat, Maksim'in dediği gibi sol kanat ruh hali burada egemen; çok yaygın, sol kanat düşünceler burada talep ediliyor. Birçok insan siyasi yaşama katılmayı istiyor ancak yeni bir yapı henüz oluşturulamamıştır ya da eski siyasi yapı, ki Komünist Parti'ydi, tam anlamıyla yenilenememiştir. Sıkıyönetim yasaları burada dururken sınıf mücadelesi hakkında konuşmak çok erken.

Maksim Çalenko: Evet, yerel yerleşimcilerin çoğu sosyal eşitlikten, sosyal adaletten yana, yani sosyal demokrat düşünceden sol kanat komünistlere kadar böyle anlayışlar egemendir. Ukrayna'nın diğer bölümlerinde insanlar merkez sağa daha yakınlar, onlar da sosyal eşitlik istiyorlar fakat onlar başkalarının zararına istiyorlar; biz, herkes için istiyoruz; bunlar farklı şeyler. Eğer cumhuriyetin içindeki durum hakkında konuşursak, problemler var, komünistlerin yapması gereken şeyler olacaktır. Yani madenciler ücretlerini alma konusunda problemlere sahip; başka problemler de var. Fakat bugün insanlar onların hakları için, çıkarları için, sendika hareketi çerçevesinde maaşları için savaşmamız gerektiğini fark etseler bile, bugün bunu yapmayacaklar; çünkü bugün bunun yalnızca cumhuriyete zarar vereceğini ve onu kırabileceğini, çünkü bugün durumun çok istikrarsız olduğunu anlıyorlar.

Tabii her yerde problemler bulunmasına rağmen "mutluluk buraya geldi" diyemeyiz. Kesinlikle hayır; objektif olarak herkes bunu anlar...

Aleksey Albu: Evet, eklemek isterim ki, bugün burada varolan sosyal problemler tümüyle yerel kapitalistlere bağlı değildir. ABD'de bulunan emperyalist merkeze bağlıdır. Bu merkez Ukrayna'da iç savaşı başlattı, bunlardan dolayı iletişim hatları ve demiryolları kilitlendi ve Donbass neredeyse bütünüyle yalıtıldı. Bu kesinlikle emperyalist merkez ile Rusya ve çevresi arasındaki çelişkilerden ötürü Donbass'a ticaret ablukasının, sanayi ablukasının Ukrayna neo-nazileri tarafından örgütlenmesidir. Yani herkes bunun bizim sınıf düşmanlarımız, emperyalistler tarafından organize edildiğini anlıyor, ama bu yerel bir sorun değil, daha yüksek seviyede bir sorun. Burada yaşayan insanlar, ABD'ye gidemeyeceklerini anlıyorlar. Ve böylece varolan toplumsal sorunların, tamamen burada kalan yerel burjuvaziye bağlı olmadığını anlıyorlar. Tabii rollerinin çok büyük olmasına rağmen.

Maksim Çalenko: Fakat emperyalist Amerika'ya ulaşmak için bir arzu var.

Aleksey Albu: Ve büyük. Yerel gençlik, destek istedikleri zaman diğer ülkelerdeki işçilerle dayanışma eylemleri gerçekleştirmektedir. Burada olanların, büyük kapitalist komplonun, pazarların yeniden dağılmasının, emperyalist merkez ile emperyalist ekonomik alt sistemler arasındaki çelişkilerin sonucunun Donbass'a yansıması olduğunu anlıyorlar.

Maksim Çalenko: Aslında uluslararası komünist hareketten bahsederken, 2014'te diğer ülkelerin solundan bu kadar güçlü destek almayı beklemiyorduk. Yani, özellikle Avrupa'nın tüm sol örgütleri ve Latin Amerika dayanışmalarını dile getirdiler, buraya geldiler; buraya insani yardım getirdiler; bize yardım edebilmek için kendi hükümetlerine karşı bir bilgilendirme savaşı verdiler ve mümkün olan her şekilde savaştılar. 2014, 2015, 2016 yıllarında bir çok etkinlik gerçekleştirdik ve 30'dan fazla ülkeden temsilciler geldi. Ve hala gelmeye ve yardım etmeye devam ediyorlar. Özellikle Avrupa'dan Almanlar ve İspanyollar bize geliyorlar. Fransızlar geliyor. Ve Doğu Avrupa. Yunanlılar büyük heyetlerle geldiler. Bu bakımdan Avrupa solu harika, onlara çok teşekkürler. Çeşitli parlamenter ve parlamento dışı örgütler ve partiler. Onların desteğini hissettik ve hissetmeye devam ediyoruz. 2014 yılına kadar çok az iletişime sahip olduğumuz bir çok yoldaş bulduk.

Devam edecek...

Not: Redstaroverdonbass blogundan 11 Ekim tarihli Greg Butterfield çevirisinden çevrilmiştir.

Çeviri Kolektifi