İSİG Meclisi’nin hazırladığı rapora göre 2022 Aralık ayında en az 181 işçi iş cinayetlerinde katledildi. 2022 yılında ise en az 1843 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. İş cinayetlerinin en fazla yaşandığı iş kolları ise inşaat, tarım ve taşımacılık iş kollarında gerçekleşti. 2022 yılında iş cinayetlerinde yaşamını yiterenlerin 108’i kadın 1735’i ise erkek işçi. Yine 2022 yılında okula gitmesi gerekirken çalışmak zorunda kalan 64 çocuk işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. İş cinayetlerinde 2022 yılında 90 göçmen/mülteci işçi yaşamını yitirdi.

İşçi Sağılı ve İş Güvenliği Meclisi, 2022 yılı iş cinayetleri raporunu paylaştı.

Rapor göre Aralık ayında en az 181 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. 2022 yılında ise en az 1843 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. İSİG Meclisi bu yıl iş cinayetlerinde, mevsimlik çalışma başta olmak üzere kısmi olark artış bulunduğunu belirterek bunun nedeninin geleneksel sendikal mekezlerin çekirdeğini oluşturan iş kollarında güvencesiz çalışma koşullarındaki derinleşme, üretim zorlaması, işsizlik baskısı ve sendikal hareketin etkisizleşmesi olduğunu belirtti.

SGK’nın son yıllarda kendi nam ve hesabına çalışanları ölümlerini iş kazası istatiklerine eklemeye başladığını ancak bu rakamların gerçekte olandan çok daha düşük olduğu belirten İSİG Meclisi, iş cinayetleri istatistiklerinde çiftçi ve esnafların çalışırken ölümleini de düzenli olarak kayıt altına aldıklarını bu yıl geçen yıllara göre ölümlerde düşüş olduğunu bunun nedeninin ise çiftçi ve esnafların da ücretli çalışan haline gelmeleri olduğunu vurguladı.

En Çok İş Cinayeti Tarım, İnşaat, Hizmet Ve Sanayi Sektörlerinde

Rapora göre iş cinayetlerinin yoğunlaştığı (953 işçi ölümü) üç işkolu bulunuyor. “Güvencesiz çalışma”nın hakim olduğu inşaat, tarım ve taşımacılık. Uzun çalışma saatleri, yoğun çalışma, sigortasız çalışma ve her türlü kuralsızlığın hakim olduğu bu işkollarında sendikal örgütlenme yok gibi ya da zayıf ve belli mesleklerde yoğunlaşıyor.

İnşaatlarda dış cephe iskele, çatı, asansör boşluğu vb. yüksekten düşmeler ölümlerin yarıdan fazlasını oluştururken diğer iki temel neden ise ezilme/göçük ile elektrik çarpmaları.

Diğer yandan özellikle mevsimlik tarım işçilerinin çalıştıkları bölgelere ya da tarlaya yolculuğu sırasında uygun olmayan ulaşım araçlarının kullanılması, eskiyen traktörler, işçilerin barınma-dinlenme-temizlik alanlarının yetersizliği, kene ısırmaları vb. ölümlerin temel nedenlerini oluşturuyor.

En çok işçi ölümünün meydana geldiği üçüncü işkolu ise taşımacılık. Yoğun çalışma, mobbing, uzun çalışma saatleri, uygun olmayan yollar ve araçlar, beslenme ve uyku düzensizliği vb. sorunlar iş cinayetlerine davetiye çıkarıyor. Ölümlerin yüzde 75’ini trafik kazaları oluştururken diğer önemli bir neden ise çalışma koşullarına bağlı kalp krizleri.

Motokurye Ölümleri Artıyor

Bu yıl moto kurye ölümleri de bu nedenlerden dolayı ölümlerin arttığı bir meslek olarak raporlarda öne çıkıyor. Pandemi ile birlikte giderek genişleyen ve işçi profilinin çoğunlukla 20’li yaşların başında olduğu sektörde işçi sağlığı açısından en net sonuç ortada: 2022 yılında en az 55 moto kurye iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.

Ölümlerin bir durağı da katı atık işçileri. Sigortasız, sağlıksız koşulların ve çocuk-göçmen-yaşlı emeğinin yoğun olduğu, iş kolunda uzun saatler çalışmak zorunda kalınıyor.

Sanayi iş kolunda iş cinayetleri maden, metal, enerji, tekstil, kimya, gıda vd. yaşandığı belirtilen raporda özellikle sendikasızlaştırmanın sonuçlarının ortaya çıktığı ve genç işçi ölümlerinin yoğunlaştığını vurgulandı.

Ölüm nedenlerini çoğunlukla servis kazası, düşme, ezilme, patlama, kalp krizi, intihar, şiddet, Covid-19 oluşturuyor.

“Trafik Kazaları Halk Sağlığı Sorunudur”

İş cinayetlerinin en önemli nedenlerinden birisi ise trafik, servis kazaları. Ancak bu ölümler iş cinayeti olarak değil trafik kazası olarak görülüyor. Oysa tır, kamyon, otobüs, servis minibüsü, taksi şoförleri, moto kuryeler uzun çalışma saatlerinde ve neredeyse dönüşümsüz çalışmak zorunda bırakılıyor. Diğer yandan araçların yeterli bakımı yapılmıyor ve eski araçlar kullanılıyor, yol aydınlatması veya düzenlemelerinde sorunlar var, İSİG Meclisi raporunda “İş yetiştirme baskısı cabası vb. Şoför ölümleri bir iş cinayetidir, yine servislerde birçok işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetmektedir. Ayrıca trafik kazaları birçok yurttaşında ölümüne ve yaralanmasına neden olduğu için bir halk sağlığı sorunudur” denildi.

Sanayi işkollarında iş cinayetlerinin oransal olarak artışı ile birlikte ezilme, patlama, yanma, elektrik çarpması, zehirlenme vb. ölüm nedenlerinde de gözle görülür bir yaygınlaşma olduğunu belirdten İSİGM, bu noktada İstanbul, Kocaeli, İzmir, Manisa, Bursa, Ankara, Tekirdağ, Sakarya, Gaziantep, Samsun, Konya gibi şehirlerde endüstriyel kazalar olarak adlandırılan iş cinayetlerinin öne çıktığını belirtti.

Çocuk, Yaşlı, Kadın Ve Göçmen İşçi Ölümleri Artıyor

Rapora göre 2022 yılında en az 64 çocuk işçi hayatını kaybetti. 14 yaş ve altında çalışırken ölen çocukların sayısı arttı. Yine ölümlerin merkezinde her yıl olduğu gibi tarım yer alırken MESEM projeleriyle gündeme gelen stajyer/çırak ölümlerinde de artış olduğu belirtilerek, çocuk ve genç işçilere dönük bir mücadelenin başlatılması gerektiği vurgulandı.

Çocuk işçiliğin 4 ila 8 yaş arasında başladığına işaret edilen raprda bu yaşta mevsimlik tarım işçisi, çoban ya da sokakta mendil satan çocuk ölümlerinin öne çıktığı belirtildi.

Mevsimlik tarım işçisi çocuklarda ve sokakta çalışan çocuklarda 8 yaşından itibaren artış olduğu, 10-12 yaşlarda ise tekstil ve metalde sektöründe, 13-14 yaşlarından itibaren tarım, inşaat, sanayi ve hizmetlerde çalışan sayıları milyonlara ulaşan çocuk olduğu belirtilen raporda 18-29 yaş arasında ise (sanayi, inşaat, hizmetler işkolunda) büyük şehirlere yığılmış, geleceksiz ve güvencesiz yeni bir işçi sınıfının oluştuğuna dikkat çekildi.

Sayısı giderek artan göçmen işçilerin iş cinayeti sonucu ölümlerinin de arttığını belirten İSİG Meclisi, bu yıl 90 göçmen işçinin hayatını kaybettiğin Bu işçilerin üçte ikisinin Suriyeli ve Afganistanlı olduğu belirtilen raporda “Bu durum Türkiye’de göçmen işçiliğin mültecilik temelinde hayata geçtiği gerçeğini ortaya koyuyor. Göçmen işçi ölümlerinin bir kısmında kimlik bilgilerine bile ulaşamıyoruz. Yine birçok göçmen işçinin kayıtsız oldukları için iş cinayetlerinin saklandığını da unutmamak gerekli” denildi.

İş Cinayetlerine Karşı Örgütlenelim

İş cinayetlerinde ölen işçilerin 92’sinin sendikasız, 5’inin sendikalı olduğu belirtilen raporda, sendikalı olmanın örgütlü olmak anlamına gelmediği, sendikalı işyerlerinde de denetimsizliklerde artışların görüldüğü Soma ve Amasra’daki maden ocaklarında yaşanan iş cinayetleri hatırlatıldı.

Emek, Ekoloji Ve Halk Sağlığı Mücadelesi

İSİG Meclisi raporunda emek, ekoloji ve halk sağlığı ilişkisine de değindi. Verilen mücadeleler sonucu Sao Paulo uçak gemisinin Aliağa’ya getirilmesinden vazgeçildigi hatırlatılan raporda gerek Sao Paulo uçak gemisi üzerinden başlayan asbest ve tehlikeli kimyasallar gerek Gaziantep ve Mardin’deki tır ve kamyon kazaları tartışmaları sonrası emek ve ekoloji hareketlerinin bağlarını yeniden düşünmek gerektiğini ortaya koyduğu belirtildi.

2022 yılında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle:

İnşaat, Yol işkolunda 374 işçi; Tarım, Orman işkolunda 359 emekçi (186 işçi ve 173 çiftçi); Taşımacılık işkolunda 220 işçi; Madencilik işkolunda 105 işçi; Metal işkolunda 101 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 99 emekçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 97 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 95 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 61 işçi; Enerji işkolunda 52 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 43 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 35 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 32 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 31 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 22 işçi; Ağaç, Kâğıt işkolunda 22 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 16 işçi; Basın, Gazetecilik işkolunda 7 işçi; İletişim işkolunda 5 işçi; Banka, Finans, Sigorta işkolunda 3 işçi; Elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 64 işçi hayatını kaybetti…

2022 yılında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle:

Trafik, Servis Kazası nedeniyle 422 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 347 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 295 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 201 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 97 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 78 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 77 işçi; İntihar nedeniyle 71 işçi; Şiddet nedeniyle 68 işçi; Covid-19 nedeniyle 46 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 27 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 14 işçi; Diğer nedenlerden dolayı 100 işçi hayatını kaybetti…

2022 yılında iş cinayetlerinde ölenlerin 92’si (yüzde 4,99) sendikalı işçi, 1751’i ise (yüzde 95,01) sendikasız. Sendikalı işçilerin 44’ü madencilik, 16’sı metal, 10’u belediye, 7’si kimya, 4’ü enerji, 4’ü sağlık, 2’si taşımacılık, 1’i tarım, 1’i iletişim, 1’i eğitim, 1’i tersane ve 1’i güvenlik işkolunda çalışıyordu.

Raporun tamamı ve grafikler için;

http://isigmeclisi.org/20824-2022-yilinda-en-az-1843-isci-is-cinayetlerinde-hayatini-kaybetti