Dünya

Irak’ta son günlerde iyice şiddetlenen ayaklanmalar, başbakanın istifasını getirdi.

Irak’ın başkenti Bağdat başta olmak üzere Şii Arapların yaşadığı güney kentleri Basra, Necef, Kerbela, Zikkar, Mussena, Missan, Nasıriye, Divaniye’de başlayan hükümet karşıtı gösteriler ikinci ayını doldurdu.

Güvenlik güçlerinin eylemcilere gerçek mermilerle saldırması nedeniyle ülke genelinde 420 civarı insan öldü, 16 bini aşkın insan da yaralandı. Halk da ele geçirdikleri bölgelerde yolları ve ulaşımı engelleyerek güvenlik güçlerini bölgelere sokmamaya çalışıyor.

Bu süreçte temsilcilerle görüşen hükümet bazı kararlar alsa da, halk kararlar uygulamaya geçmeden alanları terk etmeyeceğini ilan etti. Güvenlik güçleri ise hem eylemleri dağıtmak hem de kaybettiği bölgelerde kontrolü tekrar sağlamak için saldırılarını arttırdı. Saldırıların artması ve hükümetin aldığı kararları uygulamada yavaş hareket etmesi protestoları şiddetlendirdi.

Eylemciler devlet kurumlarının tamamına yakınını ele geçirdikleri Basra, Kerbela, Necef, Divaniye, Nasıriye, Zikkar’da yeniden sokaklara dökülünce, güvenlik güçleri gerçek mermilerle saldırdı.

26 Kasım günü eylemciler polis şiddetine karşı, Basra, Divaniye, Zikkar, Nasıriye’de liman ve şehirlere giriş çıkış yollarını kapattı. Um El Kasr bölgesine liman kapısını kapatan eylemciler, şehir içindeki Xalıd ve Kezize köprüsü köprüleri ile Basra’nın güneyinde yer alan petrol kuyularının merkezi olan Zübeyr kasabasının yollarını da kapatarak karşılık verdi.

Irak hükümeti, öğrencileri kampuslere çekmek için rektörlükler eliyle “devam zorunluluğu” getirilse de işe yaramadı. Öğrenciler sokakları terk edip derse dönmedi. Eylemcilerin terör suçları kapsamında yargılanması yönündeki talebi Irak Federal Mahkemesi tarafından reddedildi.

27 Kasım günü Kerbela’da ana okulları, ilkokullar ve dini okullar kapılarını kapattı. Necef ve El Hilla’da da benzer manzaralar vardı. Kerbela’ya giden ana yollar kapatıldı. Diwaniye’de okullar ve idari kurumlar kapatıldı. Eylemciler, memurların büroları açmasını engellemek için grev noktaları oluşturdu. Kut ve Necef kentlerinde kamu sektörü de kapalı kaldı. Nasıriye ve Basra’da oturma eylemleri ile Nasıriye kamu petrol şirketinin yerel şubesi bloke edildi. Nasıriye’deki yetkililer idari kurumların 2 gün boyunca kapalı kalması talimatı verdi.

28 Kasım’da ise Necef’te İran Konsolosluğu basılarak ateşe verildi. Burada polisin saldırısında 80 kişi yaralanırken, Bağdat’ta sokaklarda yüzleri kapalı olarak barikatlar kuran gençlerden 2’si hayatını kaybetti. Konsolosluklarına yönelik eylemlere tepki gösteren İran ise “karşılık veririz” diyerek Iraklıları tehdit etti. 4 Kasım’da Iraklı protestocular, Kerbela kentinde bulunan İran Konsolosluğu’na da saldırmıştı.

Nasıriye, Zikkar ve Divaniye’de şiddetlenen eylemlere güvenlik güçleri gerçek mermilerle saldırınca 50 kişi hayatını kaybetti. Nasıriye’deki ölümlerin ardından, kentin yer aldığı Zikar eyaletinin valisi Adıl Duheyli istifa etti.

Ve ertesi gün (29 Kasım) Şii dini lideri Ayetullah Ali Sistani’nin parlamento ve hükümetten desteğini çekmesinin ardından Irak Başbakanı Adıl Abdulmehdi, istifasını parlamentoya sunacağını açıkladı. Hemen ardından halkın iki aydır terk etmediği Tahrir Meydanı’nda sevinç gösterileri başladı. Aynı gün eylemlerde 8 kişi hayatını kaybederken 43 kişi de yaralandı. Ve 30 Kasım Cumartesi günü Abdulmehdi, istifa dilekçesini resmi olarak Meclis'e sundu.

Parlamento sözcüsü bugün (1 Aralık) yaptığı açıklamada Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih’ten hükümeti kurmak için yeni bir isim belirlemesini talep edeceklerini söyledi.