İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi, “2022 Yılı İlk Dokuz Ay İş Cinayetleri Raporu”nu paylaştı. Buna göre, Eylül’de 157, 2022 yılının ilk dokuz ayında (273 günde) en az 1359 işçi hayatını kaybetti.

Havaların ısınmasıyla (esas olarak tarım işkolundaki mobilizasyon ve üretim artışıyla) birlikte Mayıs-Haziran-Temmuz-Ağustos döneminde iş cinayetlerinde bir sıçrama meydana gelmişti. Eylül ayından itibaren havaların soğumaya başlamasıyla tarım işkolundaki ölümlerde azalma gerçekleşti.

Gemi, Tersane işkolunda ise oransal olarak iş cinayetlerinde artış var. Güvencesiz çalışmanın hakim olduğu işkolunda özellikle kalp krizi nedenli ölümler dikkat çekiyor. Önümüzdeki dönem bu işkolundan başlayarak meslek hastalıkları mücadelesinin yeniden ivme kazanması gerekiyor.

Eylül ayında dört katı atık işçisi hayatını kaybetti. Kilis’te Suriyeli işçi Ahmet Binni’ye çekçek ile atık kağıt ve plastik toplarken otomobil çarptı. İzmir’de 67 yaşındaki işçi Gökmen Durmuş’a saat 03.30 atık kağıt toplarken taksi çarptı. İstanbul’da 4 yaşındaki oğlu Hüseyin ile atık kağıt toplayan Suriyeli işçi Rakam Elhamud’a (ve Hüseyin’e) minibüs çarptı. Sigortasız, sağlıksız koşulların ve çocuk-göçmen-yaşlı emeğinin yoğun olduğu, üç otuz para için belirsiz saatler çalışılan vb. işkolunda acil örgütlenme faaliyetlerinin yoğunlaştırılması gerekiyor.

40 yaşındaki Hülya Onaylı, İzmir Konak’ta Tramvay Köprü durağında güvenlik görevlisiydi. Saat 21.45 civarında duraktan tuvalete gitmek için ayrıldığı sırada araç çarptı, DİSK/Genel-İş 9 No'lu Şube Üyesiydi. Sendika şubesi yaptığı açıklamada “Bu bir kaza değil, iş cinayetidir. Sendika olarak tuvalet ve benzeri ihtiyaçlar için defalarca talepte bulunduk, böylesi sonuçlar yaşanmaması için uyarıda bulunduk ancak hiçbir adım atılmadı” açıklamasını yaptı. Tuvalet sorunu birçok işyerinde karşımıza çıkmakta, işçiler bu yüzden hastalanmakta ve ölmekte. 200 işçinin bulunduğu işyerinde bir tuvalet ya da burada olduğu gibi açık alanda çalışan işçiler için tuvalet olmaması vb. Mücadelemizde acilen bu başlığı yükselmemiz gerekiyor.

İşçi ölümlerinin şehirlere göre dağılımına baktığımızda İstanbul ve geçen yıllar onu takip eden İzmir, Kocaeli, Bursa ve Antalya gibi şehirler dışında Anadolu sanayi şehirlerindeki ölümler buradaki işçileştirme ve güvencesiz çalışma koşullarını açığa çıkarıyor. Gaziantep, Şanlıurfa, Muğla, Aydın, Denizli, Ankara, Konya, Mersin, Samsun, Kayseri, Manisa vb. şehirlere dönük çalışmalara yoğunlaşmak gerekiyor.

Çocuk ve genç işçilere dönük bir mücadele başlığının hızla belirlenmesi lazım. Çocuk işçilik 4-8 yaş arasında başlıyor. Bu yaşta mevsimlik tarım işçisi, çoban ya da sokakta mendil satan çocuk ölümlerine rastlıyoruz. Ancak mevsimlik tarım işçisi çocuklarda ve sokakta çalışan çocuklarda 8 yaşından itibaren bir artış var. 10-12 yaşlarda tekstil ve metalde çalışan çocukları görüyoruz. 13-14 yaşlarından itibaren tarım, inşaat, sanayi ve hizmetlerde çalışan sayıları milyonlara ulaşan çocuk işçi var. 18-27 yaş arasında ise (sanayi, inşaat, hizmetler işkolunda) büyük şehirlere yığılmış, geleceksiz ve güvencesiz yeni bir işçi sınıfı karşımızda...

 

2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinin aylara göre dağılımı şöyle:

Ocak ayında 120,

Şubat ayında 109,

Mart ayında 122,

Nisan ayında 129,

Mayıs ayında 176,

Haziran ayında 189,

Temmuz ayında 171,

Ağustos ayında 186

Eylül ayında 157 işçi hayatını kaybetti...

 

2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinin istihdam biçimlerine göre dağılımına baktığımızda 1173 ücretli (işçi ve memur) ve 186 kendi nam ve hesabına çalışan (çiftçi ve esnaf) hayatını kaybetti. Yani ölenlerin %86’sını ücretliler %14’ünü ise kendi nam ve hesabına çalışanlar oluşturuyor…

2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle:

Tarım, Orman işkolunda 275 emekçi (141 işçi ve 134 çiftçi);

İnşaat, Yol işkolunda 269 işçi;

Taşımacılık işkolunda 163 işçi;

Metal işkolunda 79 işçi;

Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 76 emekçi;

Belediye, Genel İşler işkolunda 74 işçi;

Konaklama, Eğlence işkolunda 57 işçi;

Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 55 işçi;

Madencilik işkolunda 53 işçi;

Enerji işkolunda 41 işçi;

Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 35 işçi;

Savunma, Güvenlik işkolunda 27 işçi;

Petro-Kimya, Lastik işkolunda 27 işçi;

Tekstil, Deri işkolunda 25 işçi;

Ağaç, Kâğıt işkolunda 18 işçi;

Gıda, Şeker işkolunda 14 işçi;

Çimento, Toprak, Cam işkolunda 14 işçi;

Basın, Gazetecilik işkolunda 7 işçi;

Banka, Finans, Sigorta işkolunda 3 işçi;

İletişim işkolunda 2 işçi;

Elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 45 işçi hayatını kaybetti…

2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle:

Trafik, Servis Kazası nedeniyle 306 işçi;

Ezilme, Göçük nedeniyle 266 işçi;

Yüksekten Düşme nedeniyle 205 işçi;

Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 148 işçi;

Elektrik Çarpması nedeniyle 72 işçi;

Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 63 işçi;

İntihar nedeniyle 56 işçi;

Şiddet nedeniyle 55 işçi;

Covid-19 nedeniyle 45 işçi;

Patlama, Yanma nedeniyle 38 işçi;

Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 18 işçi;

Kesilme, Kopma nedeniyle 11 işçi;

Diğer nedenlerden dolayı 76 işçi hayatını kaybetti…

2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinin cinsiyetlere göre dağılımı şöyle: 86 kadın işçi ve 1273 erkek işçi hayatını kaybetti…

2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle:

14 yaş ve altı 21 çocuk işçi,

15-17 yaş arası 31 çocuk/genç işçi,

18-27 yaş arası 212 işçi,

28-50 yaş arası 659 işçi,

51-64 yaş arası 280 işçi,

65 yaş ve üstü 80 işçi,

Yaşını bilmediğimiz 76 işçi hayatını kaybetti…

 

2022 yılının ilk dokuz ayında 75 mülteci/göçmen işçi hayatını kaybetti. Bu işçilerin geldikleri ülkelere bakarsak:

33 işçi Suriyeli;

16 işçi Afganistanlı;

6 işçi Türkmenistanlı,

4 işçi Özbekistanlı;

3’er işçi İranlı ve Rusyalı;

1’er işçi Azerbaycan, Belaruslu, Endonezyalı, Iraklı, Kuveytli, Nijeryalı, Pakistanlı, Sırbistanlı, Ukraynalı ve Yunanistanlı...

 

2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinde ölenlerin 39’u (%2,86) sendikalı işçi, 1320’si ise (%97,14) sendikasız. Sendikalı işçiler metal, belediye, kimya, sağlık, madencilik, enerji, taşımacılık, tarım, iletişim, eğitim ve güvenlik işkollarında çalışıyordu.