İSİG Meclisi yayınladığı raporla, 2022 yılının ilk altı ayında (181 günde) en az 842 işçinin hayatını kaybettiğini duyurdu.

Rapora göre, Ocak’ta 120, Şubat’ta 109, Mart’ta 121, Nisan’da 129, Mayıs’ta 176, Haziran’da 187 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.

“Açız ve yoksuluz” denilen açıklamada “Temmuz ayından itibaren geçerli olacak yeni asgari ücret tutarı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde düzenlenen basın toplantısında yüzde 30 oranında yapılan zam ile 5 bin 500 TL olarak açıklandı. Bu açıklamanın ardından televizyon programına katılan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, sendikal hareketi hedef alan açıklamalar yaptı:

‘6 bin lira açlık sınırı var neden 5 bin 500 lira verdin. Memur konfederasyonları da dahil kendilerine göre açlık sınırını belirliyor. Bunlar bilimsel olarak yapılmış çalışmalar değildir... Yoksulluk sınırını 20 bin lira demişler bu komik oluyor... Uluslararası kuruluşların hesaplarına göre Türkiye’de açlık sınırı 3600 lira ile 4000 lira arasındadır. Yoksulluk sınırı da bu bahsettiğim kuruluşların hesaplamalarına göre benim geçtiğimiz günlerde baktığım rakamlar 9 bin liraydı.’ ” diye söylendi.

Açlık ve yoksulluk sınırını açıklayan sendikaların (Türk-İş, DİSK/BİSAM, Birleşik Kamu-İş, Memur-Sen, KESK, Türkiye Kamu-Sen) açıklamaları da açlık sınırının açıklanan asgari ücretin üstünde, yoksulluk sınırının da asgari ücretin dört katı civarında olduğunu işaret etmektedir. Sendikalar açlık sınırını (dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması tutarı) açıklarken “sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenme” vurgusu yapar. Ancak aileler sendikaların açıkladığı açlık sınırının altında yeterli protein, vitamin alamadan, bolca karbonhidratla beslenmekte. “Sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenme hakkımız elimizden alınıyor. Yine sendikalar yoksulluk sınırını (gıda harcaması, giyim, kira, elektrik, su, doğalgaz, iletişim, ulaşım, eğitim, sağlık, sosyal yaşam ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı) açıklarken ‘insanca yaşam’ vurgusu yapar. Oysa aileler bütün harcamalarını kısıtlamaktadır. Zaten mecburi verilen kira ve ulaşım ateş pahasıdır. Sayenizde kışın doğalgazı yakmıyoruz, kıyafet almıyoruz, sosyal yaşam nedir unuttuk...” denilen raporda, işçi sınıfının sağlıklı ve güvenli çalışmak, yaşamak için örgütlenmesi gerektiği vurgulandı.

“Ancak örgütlü işçi sınıfı, ölümleri ve yaralanmaları önleyebilir. İşçi sağlığı temelde işyerlerinde korunur. Diğer yandan barınma, ulaşım, beslenme, kentsel yaşam, ekoloji vb. tüm hayatımızı da kapsayan bir yelpazeyle işçi sağlığı mücadelesi devam eder. Yasalar ve yönetmelikler, bu mücadele yükselirse işçi lehine yorumlanabilir veya değiştirilebilir. Bu noktada;

-Farklı işkollarından, mesleklerden işçiler olarak ‘sağlıklı ve güvenli yaşam’ hedefiyle bir araya gelmeye;

-İş cinayetlerini, yaralanmaları, meslek hastalıklarını doğal bir sonuç olarak gören kapitalist sisteme karşı örgütlenmeye;

-İSİG mücadelesini, halk sağlığı ve ekoloji mücadelesi ile omuz omuza yürütmeye;

-Mücadele ederken devletten, sermayeden ve siyasi partilerden bağımsız, işçi sınıfının çıkarlarını temel almaya;

-Tüm işçilerin söz ve karar sahibi olduğu, kolektif bir üretimin pratikle sınandığı bir süreci hayata geçirmek için mücadeleye devam edeceğiz.” denildi.

Raporda 2022 yılı iş cinayetleri raporunun ilk altı ayına dair vurgulanması gereken bazı hususlar da şöyle sıralandı:

1-İş cinayetleri Mayıs-Haziran ayları itibarıyla artışa geçti. Bunun temel sebebi yaz aylarının başlamasıyla birlikte tarım ve inşaat sektöründeki hareketlenme. Bu iki işkolu çalışma koşullarının en kötü ve örgütlenme oranının çok düşük olduğu alanlar (Tüm iş cinayetleri içinde ölüm oranı olarak inşaatlar %19’a, tarım %17’e çıktı). Diğer yandan sanayi işkollarındaki ölümlerin oranı da yükselerek %36’ya ulaştı. Özellikle metal, enerji, maden, taşımacılık, tersane/gemi işkollarındaki ölümler öne çıkıyor. Bu durum geleneksel sendikal merkezlerin çekirdeğini oluşturan işkollarında da güvencesiz çalışma koşullarındaki derinleşmeye (üretim zorlaması, işsizlik baskısı) işaret ediyor.

2-Ölüm nedenlerinden trafik, servis kazaları Haziran ayı ile birlikte artışa geçti. Temel neden olarak taşımacılık ve tarımdaki iş cinayetlerini gösterebiliriz. Özellikle araçların yeterli bakımının yapılmaması veya yolcu taşımaya uygun olmaması, şoförlerin ağır, uzun çalışma koşullarının, uygun olmayan yolların (çökük, yetersiz aydınlatma vb.) altını çizmeliyiz. Yine moto kurye ölümleri de her hafta meydana gelen iş cinayetleri arasında. Ancak diğer işkollarında da bu neden artıyor. Örneğin Şırnak’ta enerji işçilerini ve Siirt’te inşaat işçilerini taşıyan araçların devrilmesi sonucu dörder arkadaşımızı kaybettik. Keza en basit önlemler ile önlenebilecek olan yüksekten düşme ve elektrik çarpması sonucu olan ölümlerde de bir artış gözüküyor. İntiharlar ise geçinemeyen işçilerin banka ve tefecilerden aldıkları borçları geri ödeyememeleri ve yapılan baskılar nedeniyle artmaya devam ediyor. Kalp krizi nedeniyle meydana gelen ölümlerde de artış var. Aşırı ve sağlıksız çalıştırma koşulları kalp krizlerine neden olurken rahatsızlanan işçilere gerekli ilk yardımların yapılmadığını da görüyoruz.

3-İş cinayetlerinde yaş gruplarına baktığımızda yaz ayları ile beraber çocuk işçi ölümleri arttı. Yine özellikle sanayi işkollarında çalışan genç işçi ölümlerini sıkça tespit ediyoruz. Bütün içinde baktığımızda 27 yaş ve altı ölen işçilerin oranı neredeyse %20. Diğer yandan 51 yaş ve üzerindeki iş cinayetlerinin oranı ise 30 civarında.

4-İnşaat ve tarımdaki ölümlerin artmasına paralel olarak mülteci-göçmen işçi ölümleri de artıyor. Göçmen-mülteci işçilerin üçte ikisini ise Suriyeliler ve Afganistanlılar oluşturuyor. Ancak göçmen/mülteci işçilerin büyük bir çoğunluğunun kayıtdışı olarak çalıştıklarını ve yine bu yüzden iş cinayetlerinin gizlendiğini de unutmamalıyız.

5-İş cinayetlerinde ölenlerin %3’ü sendikalı işçi. Ancak sağlık, belediye, eğitim, tarım, enerji gibi işkollarında ölen sendikalı işçi sayısını (üye oldukları sendikanın herhangi bir açıklama yapmamasından dolayı) tespit edemediğimizin altını çizmek gerekiyor.

2022 yılının ilk altı ayında iş cinayetlerinin istihdam biçimlerine göre dağılımına baktığımızda 729 ücretli (işçi ve memur) ve 113 kendi nam ve hesabına çalışan (çiftçi ve esnaf) hayatını kaybetti. Yani ölenlerin %87’sini ücretliler, %13’ünü ise kendi nam ve hesabına çalışanlar oluşturuyor…

2022 yılının ilk altı ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle:

İnşaat, Yol işkolunda 165 işçi;

Tarım, Orman işkolunda 144 emekçi (69 işçi ve 75 çiftçi);

Taşımacılık işkolunda 98 işçi;

Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 58 emekçi;

Metal işkolunda 55 işçi;

Belediye, Genel İşler işkolunda 49 işçi;

Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 40 işçi;

Madencilik işkolunda 34 işçi;

Konaklama, Eğlence işkolunda 32 işçi;

Enerji işkolunda 30 işçi;

Savunma, Güvenlik işkolunda 22 işçi;

Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 21 işçi;

Petro-Kimya, Lastik işkolunda 19 işçi;

Tekstil, Deri işkolunda 18 işçi;

Ağaç, Kâğıt işkolunda 11 işçi;

Çimento, Toprak, Cam işkolunda 7 işçi;

Gıda, Şeker işkolunda 6 işçi;

Basın, Gazetecilik işkolunda 4 işçi;

Banka, Finans, Sigorta işkolunda 2 işçi;

İletişim işkolunda 1 işçi;

Ve işkolu belirleyenemeyen 26 işçi hayatını kaybetti…

2022 yılının ilk altı ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle:

Trafik, Servis Kazası nedeniyle 165 işçi;

Ezilme, Göçük nedeniyle 155 işçi;

Yüksekten Düşme nedeniyle 128 işçi;

Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 100 işçi;

İntihar nedeniyle 46 işçi;

Covid-19 nedeniyle 42 işçi;

Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 41 işçi;

Elektrik Çarpması nedeniyle 40 işçi;

Şiddet nedeniyle 31 işçi;

Patlama, Yanma nedeniyle 29 işçi;

Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 12 işçi;

Kesilme, Kopma nedeniyle 6 işçi;

Diğer nedenlerden dolayı 47 işçi hayatını kaybetti…

2022 yılının ilk altı ayında iş cinayetlerinde 53 kadın işçi ve 789 erkek işçi hayatını kaybetti…

2022 yılının ilk altı ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle:

14 yaş ve altı 5 çocuk işçi,

15-17 yaş arası 17 çocuk/genç işçi,

18-27 yaş arası 116 işçi,

28-50 yaş arası 416 işçi,

51-64 yaş arası 183 işçi,

65 yaş ve üstü 58 işçi,

Yaşını bilmediğimiz 47 işçi hayatını kaybetti…

2022 yılının ilk altı ayında 48 mülteci/göçmen işçi hayatını kaybetti.

19 işçi Suriyeli;

12 işçi Afganistanlı;

4 işçi Özbekistanlı;

3 işçi İranlı;

2 işçi Türkmenistanlı,

1’er işçi Belaruslu, Endonezyalı, Iraklı, Kuveytli, Rusyalı, Pakistanlı, Sırbistanlı, Ukraynalı ve Yunanistanlı...