25 yaş altı ve 50 yaş üzeri işçilerin “belirli süreli sözleşme” ile çalıştırılması yöntemiyle kıdem tazminatı hakkının gasp edilmesini sağlayan düzenleme TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi.

İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri tamamlandı.

Kabul edilen teklife göre, belirli süreli iş sözleşmesi, işçinin 25 yaşını doldurmamış veya 50 ve daha yukarı yaşta olma koşulunu sağlaması kaydıyla, mevcut koşullar aranmadan yazılı yapılabilecek.

25 yaşını doldurmamış işçiler ile yapılacak belirli süreli iş sözleşmelerinin süresi, işçinin 25 yaşını doldurduğu tarihi geçemeyecek. Bu hüküm uyarınca bir defada veya yenilenerek yapılan belirli süreli iş sözleşmelerinin toplam süresi iki yılı aşamayacak.

Bu düzenlemeyle 25 yaş altı ve 50 yaş üzeri işçilerin çalıştıklarını bu sürelere ilişkin kıdem ve ihbar tazminatı hakkının gasp edilmiş oluyor.

Güvencesiz Çalıştırmaya Teşvik!

Teklifle ayrıca sigortasız çalıştırılan işçiye devlet pirim desteğinde bulunacak. Kısmi zamanlı çalışma da teklifle teşvik edilecek. Devletin işçiye bir desteği gibi gösterilse de bu şart ise aslında patronların daha rahat kayıt dışı işçi çalıştırmasını sağlamış oluyor. İşçiler için ise güvenceli çalışma şartları ortadan kaldırılmış oluyor.

Kısa Çalışma Ödeneğini Uzatma Yetkisi

Teklifte bulunan diğer bir maddeye göre ise işsizlik ödeneğinden yararlandırılanların, işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içinde işe girmeleri ve 12 ay süreyle kesintisiz hizmet akdine tabi olarak çalışmaları halinde, işsizlik ödeneğinden yararlandıkları süre için hesaplanacak uzun vadeli sigorta primleri, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.

Yine Patronlara Prim ve Vergi Desteği

Cumhurbaşkanı, kadın, genç ve mesleki yeterlilik belgesi sahiplerini istihdam etmesi halinde işverene sağlanan prim desteği bir önceki yıl ortalamasına ilave istihdam edilen kişiler için 12 ay, bu kişinin kadın, genç veya engelli olması durumunda 18 ay süreyle, işverene sağlanan prim teşviki ve ilave istihdam sağlayan işverene Gelir Vergisi stopaj teşviki ile Damga Vergisi desteği uygulamasının süresini 31 Aralık 2023’e kadar uzatmaya yetkili olacak.

Cumhurbaşkanı, kısa çalışma ödeneği uygulamasının süresini 30 Haziran 2021’e kadar uzatma yetkisine sahip olacak.

Cumhurbaşkanı, kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalıların normal çalışma sürelerine dönmeleri durumunda işverene ödenen ve İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanan prim desteği süresini de 30 Haziran 2021’e kadar uzatabilecek.

Patronlara Kayıt Dışı Çalıştırma Desteği!

Kanun teklifiyle İşsizlik Sigortası Kanunu’na geçici madde ekleniyor. İşsizlerin yeniden istihdamı ile SGK’ye bildirilmeksizin çalışan kişilerin de istihdam edilebilmesi için iş veya hizmet sözleşmesi 1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 döneminde sona erenlerle, SGK’ye bildirilmeksizin çalışanların en son çalıştıkları iş yerlerine başvurmaları ve bu işverenlerce fiilen çalıştırılmaları halinde, işverenlere her ay Kuruma ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek üzere günlük 44,15 lira destek verilecek.

Başvuruda bulunanlardan işverence işe alınıp ücretsiz izne ayrılanlar için günlük 39,24 lira, bu kapsamda olup başvurusunun kabul edilmediğini bildirenler için ise söz konusu şartlar dahilinde hane başına günlük 34,34 lira destek sağlanacak.

İşçinin Sosyal Hakları Gasp Edilecek

Hizmetleri SGK’ye bildirilmeksizin çalıştırıldığı işverence kabul edilenler, bu şekilde çalıştırıldıkları döneme ilişkin olarak ücret ve ücrete bağlı hakları hariç olmak üzere, diğer haklarından feragat etmiş sayılacak ve bu şekilde çalıştırıldıkları dönemde ilgili mevzuat uyarınca daha önce yararlanmış oldukları sosyal yardım ve diğer haklar borç çıkarılmayacak.

Sigortasız Çalıştıran Patrona Cezasızlık Ödülü

Bu madde uyarınca başvuruda bulunanlardan hizmetlerini SGK’ye bildirmeksizin istihdam ettiğini kabul eden işverenlere, ilgililerin işveren yanında hizmetleri bildirilmeksizin çalıştırıldığı dönemler için Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca idari para cezası uygulanmayacak, işsizlik sigortası primi de dahil olmak üzere sigorta primi tahakkuk ettirilmeyecek, ilgili mevzuatta yer alan ortalama ve toplam sigortalı sayısı hesabında dikkate alınmayacak.

Patronlara İşçi Başına Nakdi Destek

İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen başka bir geçici maddeye göre de işverene, Ocak 2019-Nisan 2020 döneminde en az sigortalı bildirimi yapılan ay veya dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak istihdam edeceği her bir sigortalı için her ay SGK’ye ödeyeceği tüm primlerden mahsup edilmek üzere nakdi ücret desteği sağlanacak.

Bu kapsamda, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak destek tutarının, işe alındığı tarihten itibaren fiilen çalıştırılacak sigortalılar için günlük 44,15 lira, ilave işe alınacaklardan işveren tarafından ücretsiz izne ayrılacaklara ise günlük 39,24 lira olması öngörülüyor.

Cumhurbaşkanı, söz konusu destek ve nakdi destek tutarlarını, maddelerin yürürlük tarihinden sonra tespit edilecek asgari ücret artış oranında artırmaya yetkili olacak.

Evlerde Üretilen Ürüne İnternetten Satışına Muafiyeti

Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle, ayrı bir iş yeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine, alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanların bu faaliyetleri muaflık kapsamına alınacak. Bu muafiyetten faydalanılabilmesi için vergiden muaf esnaf belgesi alınması, Türkiye’de kurulu bankalarda bir ticari hesap açılması, tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi ve hasılat tutarının belirlenen tutarı aşmaması gerekecek.

Bu maddeyle evden çalışılarak gelir sağlama kolaylığı sağlanıyor gibi görünse de, daha çok kayıt dışı,çok düşük ücretlerle çaşıltırmayı teşvik edecek, diğer yandan merdiven altı üretimin de artmasına neden olacak.

Kısmi Zamanlı Çalışmaya Teşvik

Tam süreli çalışıyorken 31 Aralık 2020’ye kadar kısmi süreli olarak çalışmaya başlayan hizmet erbabının ücretleri, kısmi süreli çalışmaya geçmesi nedeniyle çalışmadığı gün sayısı kadar kısmi süreli yeni bir çalışan istihdam edilmesi ve bu çalışanın en az 6 ay süreyle çalışmaya devam etmesi şartıyla gelir vergisinden istisna olacak. Bu istisnayı uygulamak suretiyle alınmayacak vergi tutarı, bu kapsamdaki her bir çalışan için aylık brüt asgari ücretin yüzde 10’unu aşamayacak. Bu istisna, 12 ayı geçmemek üzere, kısmi süreli olarak yeni istihdam edilen çalışanın çalışmaya devam ettiği sürece uygulanacak.

Kısmi süreli çalışmaya başlayan mevcut çalışanlara yapılan ücret ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtların, bu madde kapsamında gelir vergisinden istisna edilen aylık brüt ücrete isabet eden kısmı, damga vergisinden istisna olacak. İstisnadan yararlanma şartları bulunmadan istisnadan faydalanılması nedeniyle eksik tahakkuk ettirilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecek.

Cumhurbaşkanı, bu düzenlemedeki 6 ve 12 aylık süreleri dört katına kadar uzatmaya ve 31 Aralık 2020 tarihini her defasında birer yıllık dönemler halinde dört kez uzatmaya, maddede belirtilen oranı bir katına kadar artırmaya yetkili olacak.

Teklifte Borç Yapılandırmaları da Yer Aldı

Kanun teklifinde gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi, motorlu taşıtlar vergisi gibi borçların vergi yapılandırma paketinde olacağını açıklanmıştı.

Vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamları; trafik, seçim, nüfus para cezaları; Karayolu Taşıma Kanunu’na göre kesilen para cezaları; kara yollarından usulsüz geçişler nedeniyle kesilen para cezaları gibi tüm idari para cezaları ile öğrenim katkı kredisi ve öğrenim kredisi borçları, ecrimisiller, haksız alınan destekleme ödemeleri, kaynak kullanımı destekleme fonu, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payının da vergi yapılandırması gibi konular da bu kanun teklifi kapmasına alındı.