Sudan ordusunun darbesine karşı bir milyondan fazla insan sokaklara döküldü
Sendikalar ve halk hareketleri, Sudan ordusunun Pazartesi sabahı düzenlediği darbeye tepki olarak grev ve kitlesel protesto çağrısında bulundu. Başbakan Abdalla Hamdok ve önde gelen sivil liderler tutuklandı

Kaynaklar, 25 Ekim Pazartesi sabahı gerçekleşen askeri darbeye direnmek için Sudan genelinde şehir ve kasabalarda bir milyondan fazla insanın sokaklara döküldüğünü söyledi. Geçiş hükümetinde orduyla iktidarı paylaşan başbakan ve sivil liderlerin tutuklanmasının ardından, Genelkurmay Başkanı Korgeneral Abdelfattah El Burhan, hükümetin feshedildiğini duyurdu ve olağanüstü hal ilan etti. Yerine teknokratlardan oluşan bir hükümetin kurulacağını da belirtti.

Ancak sokaklar hala direniş güçlerinin elinde. Başkent Hartum'da ordu, karargâhının önüne kitlesel olarak ulaşan protestoculara ateş açtı. Şehre giriş ve çıkış için ana yolların ve köprülerin çoğunun askerler tarafından kapatıldığı, protestocuların içerideki yollara barikat kurduğu bildiriliyor.

Hartum'un ikiz şehri Omdurman'da güvenlik güçleri devlet radyo ve televizyon merkezini bastı ve birkaç çalışanı gözaltına aldı, ardından devlet televizyonunun vatansever şarkılar çaldığı ve Nil'in görüntülerini gösterdiği bildirildi. İnternet bağlantısı askıya alındı.

Ülkenin çeşitli yerlerinde otoyolları kapatan yanan lastiklerden yükselen kalın siyah dumanın fonunda devrimci sloganlar atan ve ana yollarda yürüyen öfkeli protestocuların görüntüleri, ağ ablukasına rağmen sosyal medyada paylaşılıyor.

Sokakların işgal edilmesi çağrısında bulunan Sudan Komünist Partisi (SCP) ve ona bağlı sendikalar ve mahalle direniş komiteleri, darbe başladığında siyasi bir grev ve tam bir sivil itaatsizlik ilan etti.

Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamaya göre, Başbakan Abdalla Hamdok ve eşi "Hartum'daki ikametlerinden kaçırıldı ve askeri bir güç tarafından bilinmeyen bir yere götürüldü."

Enformasyon Bakanlığı, ikametgâhının etrafını sardıktan sonra ordunun, onu devralmayı onaylayan bir ifadeyi imzalamaya zorlamaya çalıştığını ve uymayı reddetmesi üzerine tutukladığını söyledi.

Geçiş hükümetinin en yüksek organı olan egemenlik konseyinde askeri generallerle gücü paylaşan diğer kabine bakanları ve sivil liderler de tutuklandı. Raporlara göre, şu anda askeri gözaltında tutulan liderler arasında egemenlik konseyi sözcüsü Muhammed el-Fiky Suliman, Hartum valisi Ayman Khalid, Sanayi Bakanı İbrahim el-Şeyh, Enformasyon Bakanı Hamza Baloul ve Başbakan'ın medya danışmanı Faisal Muhammed Salih yer alıyor.

Sudan Çalışanlar Derneği (SPA), “Sudan halkı kitlelerine, onların devrimci güçlerine ve tüm şehir ve köylerdeki mahallelerdeki direniş komitelerine sokaklara çıkıp onları tamamen işgal etmeleri ve tüm yolları barikatlarla kapatmaları” çağrısında bulundu.

Hartum Üniversitesi Profesörler Birliği, "acil tıbbi durumlar dışında tüm profesyonel ve hizmet kurumlarında kapsamlı bir sivil itaatsizlik çağrısında bulundu", tüm öğretim üyelerinin greve katıldığını duyurdu.

Sudan Pilotlar Birliği Yürütme Komitesi de “genel grev ve sivil itaatsizlik” ilan etti ve “havaalanındaki tüm pilotları ve işçileri sokaklara çıkmaya ve Sudan halkının devrimini korumaya” çağırdı. Hartum'daki havaalanının kapatıldığı ve uluslararası uçuşların askıya alındığı bildiriliyor.

Pazartesi günkü darbe, ordunun sivil yönetimi işini yapmamak ve ülkede huzursuzluk yaratmakla suçladığı, geçen ay bir grup subay tarafından benzer bir girişimin ardından bir aydan kısa bir süre sonra geldi.

Aralık Devrimi Son Değil

Kabine bakanları ve hükümetin diğer sivil liderleri ordunun gözetimindeyken ve ordu şefi yeni bir hükümet kurma niyetini açıklarken; Aralık Devrimi'nin sona erdiğini ilan etmek için erken olacaktır. Askeri seçkinler “Aralık devriminin Sudanlıların bilinç ve iradesine dayandığını ve onu koruyanların bugünkü macerayı yenecek bu halk kitleleri olduğunu anlamıyordu” dedi.

Genelkurmay Başkanı Burhan'ı "gerçekten kopmuş" olmakla itham eden SPA, iktidarı ele geçirmek için bu girişimi yaparak "Burhan kendi sonunu yazdı" dedi ve "halkın gazabına" uğrayacağını söyledi.

Bununla birlikte, devrimci güçleri bekleyen yolda pek çok tehlike pusuda beklemektedir. NetBlocks'un bildirdiğine göre, Sudan'da şu anda kullanılan "internet kesintisi", "ağ katmanındaki bağlantıyı etkiliyor ve her zaman hileli atlatma yazılımları veya VPN'lerin kullanımıyla çözülemez" dedi. Bu bilgi kesintisi kisvesi altında vahşetin işlenebileceğine dair endişeler gerçektir.

Raporuna "daha kapsamlı bir mobil internet kesintisinin Sudan'ı 3 Haziran'dan 9 Temmuz 2019'a kadar 36 gün boyunca çevrimdışı bıraktığını" ekledi. 3 Haziran 2019, Hartum'daki ordu karargahının dışındaki kitlesel oturma eyleminin, 100'den fazla protestocuyu katletmiş olan, kötü şöhretli milis Hızlı Destek Güçleri'nin (RSF) kullanımıyla dağıtıldığı gündü.

Bu katliamın ardından merkezci ve sağcı siyasi partiler orduyla uzlaşarak bir güç paylaşımı düzenlemesi yaparak Pazartesi günü feshedilen geçiş hükümetinin yolunu açtı.

Bu uzlaşmaya itiraz eden SCP, SPA ve direniş komiteleri hükümette yer almayı reddetmiş, ancak orduyu boyun eğdirmek için hükümet içindeki sivil liderlere baskı uygulamaya devam etmişlerdi. Ayrıca, hükümet ne zaman bir askeri darbe tehdidiyle karşı karşıya kalsa, hükümeti savunmak için kitleleri seferber etmişlerdi.

Ancak, merkezci ve sağ partiler tarafından desteklenen bu sivil liderler orduyla karşı karşıya gelmekteki tereddütlerini sürdürürken, Aralık Devrimi güçleri geçen haftaki 'Milyonların Yürüyüşü'nde kitlelerin orduyla karşı karşıya geleceğini açıkça belirtmişti.

Hükümetin Dağılmasıyla Bu Çatışma Başladı

3 Haziran katliamının işlendiği meydanı işgal etmeye çalışan protestoculara Hartum'daki ordu karargâhının önünde ateş açılmasının ardından, SPA onları “şu anda liderliğe, saraya veya herhangi bir merkezi noktaya yönelmekten kaçınmaya” çağırdı.

İnsanları bunun yerine mahallelerde oturma eylemi düzenlemeye ve ana yolları kapatmaya çağıran sendikalar federasyonu, “Bulunduğumuz alanlarda tartışmaları değerlendirmemiz ve barikatlar aracılığıyla darbe hareketini felç etmemiz gerekiyor” dedi.

Peoples Dispact'ten çevrilmiştir