Haber

"Diş Teknisyeni Yardımcı Personeli" (DTYP) olarak çalışmakta olan, 2014 yılında Halk Eğitim tarafından bir aylık kurs sonucunda iş tanımları yapılmış, yaklaşık 8500 işçi, işten atılmayla karşı karşıya. Bu konuda İzmir Diş Teknisyenleri ve Teknikerleri Derneği mücadele ediyor. Dernekten bir Diş Teknisyeninden sorunlarını dinledik:

"DTYP'leri uzun zamandır çıraklıktan yetişerek ustalaşan ama masada oturma, işlem yapma yetkisi olmayan, bir teknisyen (lise mezunu) ya da Tekniker (iki yıllık üniversite mezunu) yanında çalışabilir işçilerdi. Aslında okul bitirenler, el becerisi sahibi bu kişilerden öğrenirlerdi. Sadece teknisyen ve teknikerden oluşan çok laboratuar kuruldu ama iflas etti.

2014'de işverenler ihtiyaç olduğu için bir seferlik bu kişilere Halk Eğitim'den sertifika verilerek çalışmaya devam etmeleri sağlandı. İzmir'de yaklaşık 2500 teknisyen varsa 1800 civarı yardımcı personeldir. İzmir protez imalatının merkezi. Yurt dışı siparişleri de devlet ihaleleri de burada yapılıyor. Tüm ülkede 4200 halk eğitim belgeli olmak üzere 8500 yardımcı personel konumunda çalışan var. İş yerlerinde yüz çalışan varsa 10'u belgeli.

2011'de Varol Temurçin adlı diş teknikeri bu konuda dava açmaya başladı. Temurçin'in talebi diş protezinde sadece 2 yıllık yüksek okul mezunlarının çalışması. Bu konuda bu güne kadar sayısız dava açtı. DTYP’lerin çalışmasını yasaklayan davayı 2016'da kazandı, ama bu defa da valilikler kararıyla bu işçilerin çaycı, temizlik işçisi, muhasebeci vb şeklinde çalışabilecekleri kararına karşı da dava açtı. Temurçin, teknikerlerin DTYP'ler nedeniyle iş bulamadıklarını iddia ediyor. Şu an liseler de kapandı, sadece belgesi olan 2 yıllık teknikerler var.

Bizler mecliste basın açıklaması yaptık, Dev Sağlık İş'e üye olduk. 600 kadar çalışan üye oldu ama patronlar e-devlet şifrelerini alarak tespit edip istifaya zorladılar. Bugün 100 civarında sendikalı var. Toplu dava açmıştık. Şimdi bireysel dava açıyoruz. 300'e yakın dava açıldı. Biz bu arkadaşların işten atılmalarına ve uğrayacakları hak kayıplarına karşı mücadele ediyoruz. 28 Haziran'da da basın açıklaması yapacağız."

Eskiden patronların sağ kolu olan, yeni mezunlara işi öğreten bu meslek erbapları ya da zanaatkarların "ilkokul mezunu" diye küçümsenmesi, meslektaşları tarafından tepkiyle karşılanıyor. Masaya oturma, protez imal etme yetkilerinin ancak bir teknisyen ya da teknikerin yanında yardımcı olarak bulunmaları da sorunu çözmüyor; çünkü diş laboratuarına girme yönetmeliğine göre, buraya sadece belge sahibi kişiler girebiliyor. Protez imalatı silikozis hastalığının da yaygın olarak görüldüğü yer. İmalat sırasında ortaya çıkan toz meslek hastalıklarına yol açıyor, ama söylediklerine göre kimsenin bu konuyla ilgilendiği yok. Meslek hastalığı için yetki belgesi gerekmiyor.

Sağlık hizmetinin tüm alanlarında yetkinleşme ve uzmanlaşma son derece önemli. Ancak Varol Temuçin'in "2 yıllık yetmez 4 yıllık üniversite olmalı" dediğini görmüyoruz. Ya da tüm okulların kapatılıp İstanbul'da onlarca özel üniversitede 2 yıllık protez teknikerliği açılmasına, parayla diploma alanlara ve mesleki yeterliliğin iyice düşmesine de itirazı yok. Binlerce paralı ama yetersiz tekniker piyasayı doldurduğunda, aynı itiraz devam edecek mi? Her şey patronların rant kavgasına göre yeniden düzenlenir nasılsa.

İstanbul'da meslek odası, İzmir'de Dernek aracılığıyla mücadele devam ediyor.”