Koronavirüs salgınında en ağır bedeli ödeyenler kuşkusuz işçiler oldu. Kayıtdışı çalışanlar, gündelik işlerde çalışanlar, işsizler… Bunun yanı sıra üretim ya da hizmet sektöründe birçok şirket küçülme, maliyetleri düşürme, yeni koşullara uyum sağlama adı altında işçi çıkarmaya başladı bile.
Milyonlarca lira kar elde eden sermaye elbette işçilerin karşılığı ödenmeyen emek-gücünden elde ettiği artı-değer oranının düşmesini istemez. Bu nedenle önümüzdeki günlerde birçok şirket işten çıkarmalara başlayacaktır.
Koronavirüs salgınını gerekçe göstererek işten çıkarmalara başlayan sektörlerden birisi havacılık.
İngiliz uçak motoru üreticisi Rolls Royce 9 bin kişiyi işten çıkarma kararı aldı.
Toplamda 52 bin çalışanı bulunan uçak motoru üreticisi Boeing 787 ve Airbus A350 gibi havacılık sektörünün en büyük uçaklarının tedarikçisi konumunda. 2019 yılında 18 milyar doların üzerinde cirosu olan şirket, gelirlerinin yarısından fazlasını havacılık endüstrisinden elde ediyor ve işten çıkarmaların büyük bir kısmı da bu bölümlerde yapılacak. Rolls Royce bu sayede yıllık 1,5 milyar dolar tasarruf edeceğini açıkladı. Toplam 52 bin çalışanı bulunan şirketin bir yöneticisi hedeflerini şöyle anlatıyor, “Baz maliyetimizi azaltmalı ve yeni-dünyaya uyum sağlamalıyız. Kapasitemizi beklediğimiz taleple denk düşürmeliyiz…”
İngiliz uçak motoru üreticisi Rolls Royce şirketinden birkaç gün önce de Kanada’nın en büyük hava yolu şirketi olan Air Canada, Covid-19 krizinden dolayı personelinin yarısından fazlasını işten çıkarma kararı aldığını duyurmuştu.
Toplam 38 bin çalışanı bulunan şirket, 20.000 çalışanını işten çıkarma kararı aldı. Buna gerekçe olarak Covid-19 salgınını gösterdi. İşten çıkarmalar için tarih olarak ise 7 Haziran belirlendi.
Bu dönemin 11 Eylül saldırılarından ve 2008 mali krizinden bile daha kötü olduğunu söyleyen şirket, yaşananları ticari havacılığın en karanlık dönemi olarak niteliyor. Şirket, Mart ayında maliyetleri azaltmak amacıyla personelinin yarısının işine son verileceğini açıklamış, Nisan ayında hükümetin destek programı ile 16 bin 500 personeli yeniden işe almıştı. Air Canada yılın ilk çeyreğinde 1,05 milyar Kanada Doları (yaklaşık 5 milyar Türk Lirası) kaybettiğini açıkladı. Şirket bir yıl önce, 2019 yılının aynı döneminde 345 milyon Kanada Doları kar etmişti.