< Emeklilikte İnsanca Yaşam Haktır!

DİSK’in 23 Mart Cumartesi günü saat 12.00'de Şişli Cevahir AVM önünde düzenlediği Emekli Buluşması’nda, DİSK-AR’ın hazırladığı Emeklilerin Durumu Raporu da paylaşıldı.

Yapılan basın açıklamasında açılış konuşmasını Emekli Sen Genel Başkanı Cengiz Yavuz yaptı, emeklilerin geçim zorluklarını ve taleplerini anlattı.

Ardından DİSK-AR tarafından hazırlanan "Avrupa'da ve Türkiye'de Emeklilerin Durumu: Emekli Aylıkları, Emekli Sayıları ve Emeklilere Ayrılan Kaynaklar” başlıklı rapor, DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu tarafından sunuldu.

Emeklilerin geçim zorluklarını, karşılaştırmalı olarak dünyada ve Türkiye'de emeklilerin yaşam koşullarını gözler önüne seren rapordaki çarpıcı veriler özetle şöyle:

-Türkiye'de ortalama emekli aylığı merkez Avrupa ülkelerinin 6'da biri düzeyinde: Ortalama emekli aylığı İspanya ve Fransa'da 1400, Almanya ve İtalya'da 1500, Belçika'da 1700, Hollanda'da 2000 avronun üzerinde iken Türkiye'de sadece 237 avro!

-Türkiye'de emekli aylıkları 2012 ve 2021 arasında avro cinsinden %33,6 oranında azaldı.

-2012 yılında Türkiye'den daha düşük aylığa sahip 9 Avrupa ülkesi varken bu sayı 2021 yılında 1'e düştü.

-Türkiye'de emekli aylıklarına ayrılan kaynak Avrupa'da ayrılan kaynağın yarısından bile az: Emekli ödemelerinin GSYH'ye oranı 27 AB ülkesinde ortalama %9,5 iken Türkiye'de sadece %4,1!

-Türkiye'de aktif/pasif oranının çok düşük olduğu iddiası da doğru değildir: 2021 itibarıyla Avrupa ülkelerinde aktif/pasif oranı ortalama 1,6 iken Türkiye'de bu oran 1,9'dur. Yani Türkiye'de bu oran daha yüksektir.

-2002 yılında Türkiye'de emekli ve hak sahiplerinin aylıklarının ortalaması asgari ücretin %22 fazlası iken, 2023'te %26 altına düşmüştür.

-Ortalama emekli aylığının kişi başına GSYH'ye oranı 2002'de %46,4 iken 2024'te %27,7'ye geriledi.

-Emeklilerin bu yoksullaşma süreci onları emekliyken de çalışmaya mecbur bıraktı. 2002 yılında çalışan veya iş arayan emeklilerin oranı %36,6 iken Aralık 2023'te %55,3'e yükseldi.

-Bütçede emeklilere ve sosyal güvenliğe ayrılan pay düşüyor: 2008-2024 arasında SGK'ye yapılan bütçe transferlerinin oranı 5,2 puan azaldı.

-Kaynak yok diyenler doğru söylemiyor. SGK'da emekliler için yeterince kaynak var: Prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık ödemelerini karşılama oranı 2002'de %61 iken 2023'te %76,4'e yükseldi.


Milyonlarca emekli ve hak sahibinin asgari ücretin çok altında aylık ve gelir elde edebildiğini, emekli aylıklarının insanca bir yaşam sürmekten uzaklaşarak adeta bir ek gelire dönüştürüldüğünü söyleyen DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, emeklilerin hak ettikleri gibi insanca yaşaması için örgütlü mücadelenin devam edeceğini vurguladı.