İstanbul'da bulundukları sürede Ayışığı Ekin Sanat Derneği'ni de ziyaret eden ve Önsöz Tv’de canlı yayına katılan Onkoloji Uzmanı Anabely Estevez Garcia ve Göz Doktoru Eskatherina Urgelles Blanco ile gazetemiz okurlarını detaylı bilgilendirebilmek için bir söyleşi yaptık.

Kumandan Che Guevara'nın öğrencilerine “Yoldaşlarınızın yanına hoş geldiniz!” diyerek başladık söze.

Sosyalist kültürün de yarattığı samimiyetle devam etti sohbetimiz. Mücadele Birliği okurları için, kanserin oluşumunu ve kanserle nasıl mücadele edeceğimize dair bilgiler verdiler. Okurlarımız için sorduğumuz sorular ve cevapları:

 

Küba’da halen kanser tedavisinde kaç aşı kullanılıyor?

2 terapötik aşımız ve 1 monoklonal antikorumuz var. Aşı derken daha çok koruyucu etkiyi anlıyoruz. Sizin aşıdan kastınız ne? Bu, hafıza üreten ve bağışıklık yanıtı ortaya çıkarabilen moleküllerin aşılanmasına atıfta bulunan geniş bir terimdir.

 

Bu aşılardan hangilerini siz uyguluyorsunuz?

Cimavax EGF, Racotumomab (Vaxira ve Nimotuzumab (Cimaher).

 

Hangi aşıyı, hangi kanserlerde kullanıyorsunuz? Nasıl etki ettiklerini detaylı anlatır mısınız?

Cimavax- EGF Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri (NSCLC) IIIB ve IV evrelerinde. Amacı bir immünolojik yanıt başlatmak, bu şekilde kan da dolaşan EGF baskılanır ve EGFR (membran reseptörü) CPNCP tümör hücrelerinde aşırı eksprese ve kanser oluşumuna en önemli moleküler sentezleme yollarının biri olarak kabul edilmez.

Racotumomab (Vaxira): küçük hücreli olmayan akciğer kanserinde de eksprese edilen gangliosid N-glikolil GM3'ün epitopunu ( zar reseptörünün bir kısmı) eksprese edebilen anti-idiyotip fare monoklonal antikorudur. Normal immün yanıtını bastırarak bir immünolojik saldırıyı başlatabilir

Nimotuzumab: EGF reseptörünün dış kısmı için yüksek bir çekim ve özelliğe sahip olan bir insan monoklonal antikorudur, bu şekilde ligandlarına bağlanmasını engelleyen ve bu nedenle tümör hücresi radyoterapi ve kemoterapi etkilerine daha acık hale gelir. Bu kafa ve boyun, yemek borusu ve pankreas kanseri, skuamöz hücre karsinomu, merkezi sinir sisteminin primer tümörlerde kullanılır

 

Aşılarla ilgili çalışmalarınızı kongrelerde sunma, bilimsel yayınlarda yayınlama şansı yakalayabildiniz mi?

Evet, bunun için 25 yıldan fazla bir süredir 800 den fazla yayın ve klinik çalışmaya imza atan Kübalı bilim insanlarından oluşan bir ekip var

 

Batı tıbbı ilgi gösteriyor mu?

Batı tıbbı ilgi gösteriyor çünkü amacı kanser teşhisi konmuş hastalar için alternatif bir tedavidir; buradaki amaç, hastalığın bir sonraki nüksüne ve yaşam kalitesine kadar genel sağ kalımı arttırmaktır.

 

Bu aşılar halen hangi fazda (1, 2, 3, 4)? Bunun anlamı nedir?

Bu aşılar Faz 4'te (klinik araştırmanın son aşaması). İstatistiksel olarak anlamlı sonuçlar elde edildiğinde ilaçlar 3. Aşama sonunda kaydedilir.

 

Her kanser hastası aşılardan yarar görür mü? Detaylı anlatır mısınız? Aşıların kimlere fayda göstereceğini nasıl saptıyorsunuz?

Tüm kanser hastaları bu tedavilerden faydalanmaz. Histopatolojik, immünohistokimyasal ve moleküler tanı, hastalığın klinik evresi veya multidisipliner bir ekip değerlendirmesinin ardından, tedavinin uygun olup olmadığı kararı verilir.

 

Aşıların faz-1 ve faz-2 çalışmalarına yönelik çalışmalar var. Ancak akciğer kanseri aşısı olan Racotumumab etken maddeli ilacın Ağustos 2016'da yayımlanan faz-3 çalışması konusunda bazı spekülasyonlar var; bu aşının sadece bir randomize çalışması olduğu belirtiliyor ve aşının etkinliğinin ileri sürüldüğü gibi fazla olmadığı söyleniyor. Bu konuda bizi bilgilendirir misiniz?

İlk onkolojik tedavinin sonunda evre 3 ve 4 küçük hücre dışı karsinomlu hastalarda istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar elde eden Racotumomab, Faz III'ün sonunda ve Tıbbi uygulamada, Küba ve yabancı hastalarla yaşam süresi ve yaşam kalitesini etkilemiştir.

 

Sizin aşılarınız bir alternatif seçenek mi? Yolsa mevcut yöntemleri tamamlayıcı mı?

İmmünolojik tedavilerimiz, kanserin mevcut terapilerini tamamlayan bir seçenektir.

 

Küba’ya uygulanan abluka bu yeni tedavi seçeneklerinin gelişmesinde etkili oldu mu?

Abluka olsun ya da olmasın Küba bir teknoloji geliştirdi. Küba devleti için, ulusal sağlık sistemi her zaman bir öncelik olmuştur, bilimin gelişmesi için gerekli tüm kaynakları sağlamıştır ve sonuçlar elde ettikten sonra terapilerimizi dünyaya genişlettik.

 

Türkiye’de aşılarınız büyük ümitle karşılandı, karşılanıyor. Bu beklenti sizin açınızda ne kadar gerçekçi?

Küba'da, doktorlarımız asla yanlış beklentiler yaratmazlar. Sosyalist sistemde hastalar müşteri olarak görülmez. Kar amacı gütmeyiz. Kanser için bu yeni terapilerden bahsettiğimizde, hasta ve akrabalarına, tedavinin amacının iyileştirici olmadığını, hayatta kalmayı ve yaşam kalitesini iyileştirmek için palyatif olduğunu açıklıyoruz.

 

Türkiye’den çok hastanız var mı? Pasaportunu, biletini alan her hastayı kabul ediyor musunuz?

Türkiye'den birçok hastamız var ve dünyadaki her ülkeden hastaları değerlendirmek için kabul ediyoruz. İlgili tüm çalışmalara ve değerlendirmelere sahip olduğumuzda, immünolojik tedavi için kimlerin kriterlere uygun olduğuna karar veriyoruz.

 

Bu bağlamda, aşıların etkinliği konusunda neler söylersiniz? Aşılar kaç yıldır hastalara yapılıyor ve yüzde kaçlık sağ kalım ya da tam iyileşme sağlandı, bununla ilgili yayımlanmış bilimsel makale var mı?

Terapötik aşılar ve monoklonal antikorlar, onkolojik hastalıklarda etkilidir ve kaydedilen ilaç ile ilişkili toksiklik ya da hastalığın ilerlemesi tespit edilene denk kullanılmalıdır. Yaklaşık 800 yayın var ve tam iyileşmeden bahsetmiyoruz, görüntüleme sonucu karsinojenez sürecin yaklaşık 90% iyileşmesi söz konusu.

Aşılar özellikle hangi kanser türlerinde etkili? Akciğer kanseri dışında hangi hastalara uygulanabilir?

Bu tedaviler,  küçük hücre dışı akciğer kanserinde, yüksek dereceli maligniteli merkezi sinir sisteminin primer tümörlerinde, özofagus ve pankreasın baş ve boyun epidermoid karsinomunda etkilidir.

 

Örneğin bu aşılar, 4. evre, sternumda (mediasten) ve akciğerde metastazları bulunan meme kanseri hastalarına uygun mu?

Bu tedaviler, metastatik meme kanseri olan hastalar için uygun değildir.

 

Aşılar nasıl uygulanıyor, hastanın bu aşıları Küba dışında başka bir yerde yaptırma şansı var mı, varsa nerelerde?

CIMAVAX - EGF, kas içinden verilir; Racotumomab intradermal olarak ve Nimotuzumomab intravenöz olarak uygulanır. Hastalar, aşıların kayıtlı olduğu diğer ülkelerdeki bu tedavilerden faydalanabilirler, fakat en çok terapiyle aldığımız tıbbi deneyim nedeniyle Küba'ya seyahat etmeyi tercih ederler.

 

Aşıları halihazırda kemoterapi veya radyoterapi gören hastalar kullanabilir mi ve tedavi maliyeti ortalama ne kadardır?

Kemoterapi, radyoterapi, kemo-radyoterapi veya paralel olarak farklı klinik senaryolar olduğu için hastalar bu tedaviyi çok genel bir şekilde alabilirler ve maliyetler, her hastaya bağımsız olarak uygulanan terapilerle yapılan çalışmalara bağlıdır.

 

Kanser aşıları ile kasıt dendritik hücre tedavisi mi, değilse özellikle vücut direncini artırmayı hedefleyen dendritik hücre tedavisi hakkında bilgi verir misiniz? (Kimler ve nasıl yaptırabilir?)

Aşılarımızın, dendritik hücrelerin antijenik sunumunun aracılık ettiği T hücrelerinin aktivasyonu ile ilişkili hiçbir etki mekanizması bulunmamaktadır. Farklı moleküler hedeflerin aktivitesini engelleyen farklı bir eylemleri vardır. Bu terapiyi Küba'da kullanmıyoruz, bu nedenle tıbbi kriterlerimizi bu bağlamda yayınlayamayız.

 

Küba ve Türkiye’deki sağlık sistemini karşılaştırma olanağı buldunuz mu?

Evet, özellikle hastanemize gelen raporları incelediğimizde buradaki doktorların araştırmalarını detaylı yaptığını gördük. Birçok ülkeye göre gelen raporlar daha uzun araştırmalar ve detaylar barındırıyor ki, bu aşının uygulanıp uygulanamayacağı konusunda bize yol gösterici oluyor. Genelde diğer ülkelerden ek raporlar istemek durumunda kalıyoruz ama Türkiye’den gelen raporlarda buna gerek kalmıyor. Bu güzel bir özellik, lakin asıl problem burada sağlığın ücretli olması. Küba’da tüm yaşamınız boyunca sağlık için 1 kuruş bile ödemezsiniz. Burada insanların bütün hayatlarını sağlık harcamalarını karşılamak için heba ettiklerini gördük. Kapitalizm önce sizi hasta eder ardından da sizi tedavi etmek için sizden para ister. Sosyalizmde ise hasta olmamanız için uğraşılır. Önleyici tıp temel prensiptir. İnsanlara hasta olduktan sonra değil hasta olmadan önce müdahale ederiz. Bu sayede uzun ve sağlıklı yaşamalarını sağlarız. Kapitalizm uzun ve sağlıklı yaşamın düşmanıdır.

 

Dostlarımıza verdikleri cevaplardan dolayı teşekkür ettikten sonra keyifli bir sohbete başladık. Elbette Kübalıların Türkiye’de en sevdiği şeyle…  Taze çay eşliğinde Küba’nın kahvesini unuttuk gitti…

 

Not: Küba'da tedavi olanağını öğrenmek adına her türlü hastalık için Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir. adresine raporunuzu İngilizce yahut İspanyolca gönderebilirsiniz. Bu adres Küba Sağlık Bakanlığı'nın yabancı hastalar için hizmet veren kurumunun adresidir. Cevap alma süreniz 3 ila 10 gün arasındadır.