Dersim:

Dersim Emek ve Demokrasi Güçleri Platformu, 15 Kasım 1937’de idam edilen Seyit Rıza ve arkadaşlarını anmak için Seyit Rıza Meydanı’nda bir araya geldi.

Anmada “Hatırlıyor, Anıyor Ve Unutmuyoruz” ile Seyit Rıza ve arkadaşlarının isimlerinin yazıldığı pankartlar açıldı. Anmaya, HDP milletvekilleri Fatma Kurtulan, Kemal Bülbül, Zeynel Özen, Tülay Hatimoğulları, Alican Önlü, Turgut Öker, Dersim Baro Başkanı Kenan Çetin, Dersim Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu ile çok sayıda Dersimli katıldı.

Saygı duruşuyla başlayan anmada konuşan HDP Dersim İl Eşbaşkanı Nurşat Yeşil, 1937 ve 1938 yıllarına arasında yaşananları insanlık suçu olarak değerlendirip, toplumsal barışın tesisi için etkili bir yüzleşme çağrısı yaptı. Yeşil, “Öncelikle ‘amasız, fakatsız’ bir özrün dilenmesini bekliyoruz” dedi.

Yeşil, Dersim isyanında gizli tutulan tüm mahkeme kayıtlarının kamuoyuna açıklamasını talep etti. Katliamın ardından Türkiye’nin çeşitli yerlerine gönderilen insanların akıbetlerinin açıklanması isteyen Yeşil, “Dersimlilerin yargılandığı Elazığ Örfi İdare Mahkemesi’nin tutanaklarının açıklanmasını ve hükümsüz idam edilen Seyid Rıza ve yol arkadaşlarının mezar yerlerinin açıklanmasını talep ediyoruz. Dersim Soykırımında öldürülen on binlerce kefensiz, mezarsız ana-atalarımızın acı hatırası önünde saygıyla eğilirken, Seyid Rıza şahsında Dersim Soykırımında yitirdiğimiz canlarımızı saygıyla anıyoruz. Ant olsun ki hatırlayacak, anacak ve unutmayacağız” dedi.

HDP Dersim Milletvekili Alican Önlü ise, önceki gün Dersim dağlarında iki gencin öldürüldüğünü anımsatarak, yaşananların 1938 katliamının devamı olduğunu söyledi. Önlü, “Dedelerimizi 1938 yılında bugün öldürdüler, unutmadık. Hala katliam devam ediyor” diye konuştu.

Açıklamanın ardından 1938’de Dersimlilerin katledildiği Pax Köprüsünde Harçik Çayı’na karanfiller bırakıldı.

İstanbul:

HDP İstanbul İl Örgütü, Seyit Rıza ve arkadaşları idam edişlerinin 83. yıl dönümünde Taksim Tünel Meydanı’nda bir anma düzenledi.

Anmada, Seyit Rıza’nın resimleri taşındı; "1937 İstiklal Mahkemesi'nin Elazığ Tunçeli mahkeme kararları yok hükmünde sayılsın" pankartı açıldı, mumlarla 38 yazıldı.

Anmada ilk konuşmayı yapan HDP İstanbul İl Eşbaşkanı Erdal Avcı Dersim’in, Türkiye Cumhuriyeti’nin kara bir lekesi olarak devletin özrünü bekleyen bir soykırım olduğunu vurguladı. Resmi özür ile birlikte, idam edilen atalarının mezar yerlerinin açıklanması ve özel eşyalarının verilmesini de istediklerini vurgulayan Avcı, itibarlarının iade edilmesini ise istemediklerini çünkü idama başları dik, onurlu gittiklerinin altını çizdi.

Seyit Rıza'nın Elazığ Sivrice'de Mustafa Kemal ile yaptığı görüşmeyi anımsatan Avcı, "Atatürk 'özür dilersen aileni ve seni sürgüne göndeririz' dedi ve Pir Rıza 'Özür dileyecek bir şeyim yok' diye yanıt verdi. Pir Rıza, 'Ben size baş eğmedim bu da size dert olsun' diyerek o tarihi konuşmayı yapmıştır" diye konuştu.

HDP İstanbul İl Eşbaşkanı Elif Bulut , soykırımlarla hesaplaşılmadığı müddetçe başka soykırımlara cesaret verileceğini belirterek, "Her katliamın sorgusu yapılmaz, hesap sorulmazsa başka katliamlara sebebiyet verir. Bu topraklarda bu yüzden bu kadar kan dökülür, bu topraklarda bu yüzden bu kadar çok can alınır. Bizler bu katliamlar aydınlanana kadar mücadele edeceğiz" dedi.

HDK Eşsözcüsü İdil Uğurlu da Seyit Rıza'nın idama yürürken sarf ettiği tarihi sözlerini anımsatarak, "Giderken iki tarafa da mesaj verdi; devrimcilere diz çökmeyin direnin dedi. Biz o mesajı aldık ki buradayız, alanlardayız. Devlete de şu mesajı verdi, siz hak arayanları yok edemezsiniz, öldüremezsiniz. Biz bir giden bin geliriz” dedi.

Konuşmaların ardından Seyit Rıza ve arkadaşları için üç dakikalık sessiz eylem yapıldı; sanatçı Doğan Çelik, Kürtçenin Kirmancki (Zazakî) lehçesinde ağıt yaktı. Anma, "Dersim'i unutma, unutturma" sloganıyla sona erdi.